Medyczna marihuana a zespół Aspergera. Jak konopie pomagają pacjentom ze spektrum autyzmu
Zespół Aspergera charakteryzuje się trudnościami w wypełnianiu funkcji społecznych i motorycznych. Uważa się, że jego podłoże może mieć związek z nieprawidłowym poziomem endokannabinoidów w organizmie.
Czy marihuana może pomóc pacjentom z zespołem Aspergera? Sprawdź, co na ten temat mówią badania.
Przyczyny zespołu Aspergera
Zespół Aspergera to łagodna odmiana autyzmu (autism spectrum disorder) polegająca na problemach w kontaktach międzyludzkich i trudnościach w przystosowaniu do obowiązujących norm społecznych przy jednoczesnym prawidłowym rozwoju umysłowym i poznawczym.
Dokładna przyczyna tego zaburzenia nie została jak dotąd poznana, ale większość naukowców wiąże wystąpienie zespołu Aspergera z uwarunkowaniami genetycznymi, a dokładnie z mutacjami genetycznymi chromosomów 3, 4, 7 lub 11.
Do innych przyczyn zespołu Aspergera zalicza się:
- komplikacje podczas porodu,
- przenoszenie ciąży,
- przedwczesny poród,
- choroby przebyte przez matkę w czasie ciąży (np. różyczka, ospa wietrzna, celiakia, toksoplazmoza),
- zatrucie metalami ciężkimi,
- uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego,
- wiek ojca powyżej 40 roku życia.
W wielu przypadkach tego zaburzenia stwierdza się występowanie kilku czynników jednocześnie.
Objawy Aspergera
Objawy zespołu Aspergera zauważa się zwykle w wieku przedszkolnym, ponieważ dziecko nie potrafi przystosować się do życia w grupie i wyróżnia się na tle rówieśników m.in. niechęcią do nawiązywania kontaktów międzyludzkich oraz brakiem umiejętności pracy w grupie (deficyty interakcji społecznych).
Wśród innych symptomów zespołu Aspergera u dzieci wyróżnia się m.in.:
- nieumiejętność wyrażania uczuć,
- trudności z tworzeniem więzi emocjonalnych,
- problemy z nawiązywaniem przyjaźni,
- kłopoty w porozumiewaniu się i przekazywaniu myśli,
- brak kontaktu wzrokowego,
- znikoma mimika twarzy,
- nadwrażliwość na dźwięki, światło i temperaturę,
- powtarzalność zachowań.
Symptomy zespołu Aspergera u nastolatków
Nie zawsze udaje się rozpoznać objawy autyzmu u dzieci. Brak podjęcia terapii i pracy nad zrozumieniem zachowania może pogłębiać symptomy, a nawet prowadzić do obniżenia nastroju, pojawienia się stanów lękowych i depresji.
Nastolatki z zespołem Aspergera zwykle nie mają potrzeby spędzania wspólnego czasu z rówieśnikami, co jest spowodowane m.in. trudnościami z nawiązywaniem kontaktów. Są nieśmiałe, brak im pewności siebie i mogą wydawać się niedojrzałe jak na swój wiek.
Dodatkowo mają problemy z właściwym odczytywaniem zachowań i intencji innych osób, rozumieniem żartów czy metafor. Często posługują się bardzo formalnym językiem, nadużywają pewnych słów i nie lubią wychodzić poza określony schemat.
Leczenie zespołu Aspergera
Leczenie autyzmu, w tym zespołu Aspergera, dobierane jest indywidualnie w zależności od występowania objawów. Jednak podstawą jest terapia, który uczy funkcjonowania w społeczeństwie.
W łagodzeniu objawów spektrum autyzmu najlepiej sprawdza się nurt poznawczo-behawioralny, który poprzez zmianę błędnych przekonań o sobie, innych czy świecie może wpłynąć na zachowanie i samopoczucie pacjenta. Innym, równie często wykorzystywanym nurtem jest nurt poznawczy.
Pomocne bywają również zajęcia z integracji sensorycznej i trening umiejętności społecznych, które korzystnie wpływają na codzienne funkcjonowanie.
Farmakoterapia
W zespole Aspergera bardzo rzadko stosuje się farmakoterapię. W przypadku objawów, takich jak agresja, stany lękowe, napady paniki, depresja czy ataki szału, stosuje się leki przeciwpsychotyczne, przeciwdepresyjne i uspokajające.
Jak konopie wpływają na zespół Aspergera?
Konopie indyjskie i konopie siewne zawierają kannabinoidy, takie jak THC i CBD, które wpływają na organizm poprzez układ endokannabinoidowy znajdujący się w ciele każdego człowieka.
System ten odpowiada za utrzymywanie wewnętrznej równowagi oraz udział w większości funkcji i procesów, m.in. apetycie, bólu, metabolizmie, nastroju, uczeniu się, pamięci czy śnie.
Układ endokannabinoidowy składa się z trzech elementów:
- endokannabinoidów,
- enzymów metabolicznych,
- receptorów kannabinoidowych CB1 i CB2.
Kannabinoidy dzięki podobnej budowie do endokannabinoidów, które są wytwarzane wewnątrz organizmu, mogą wpływać na receptory i powodować działanie lecznicze, przywracają homeostazę organizmu.
Medyczna marihuana w leczeniu zespołu Aspergera
Medyczna marihuana wykazuje wiele właściwości leczniczych potwierdzonych w badaniach, które z powodzeniem wykorzystuje się w różnego rodzaju dolegliwościach i chorobach. Okazuje się, że terapia marihuaną może również pomóc w niektórych objawach zespołu Aspergera.
Dotychczas przeprowadzone badania obejmują autyzm bez wyodrębnienia jego odmian, takich jak zespół Aspergera. Jednak wiele dolegliwości pokrywa się ze sobą, a naukowcy uważają że podłoże choroby może być związane z niedoborem endokannabinoidów oraz dysfunkcją receptorów CB1 i CB2.
CBD a objawy autyzmu
CBD to jeden z głównych kannabinoidów, który nie wywiera działania psychoaktywnego w porównaniu do THC. Jest on więc wykorzystywany u dzieci z autyzmem w przypadku opornych na leczenie problemów behawioralnych.
W jednym z badań przeprowadzonych w 2018 roku wzięło udział 66 dzieci z autyzmem, którym podawano doustnie medyczną marihuanę zawierającą CBD i THC w stosunku 20:1.
Wyniki wykazały, że konopie zmniejszyły lęk i wybuchy agresji związane z problemami behawioralnymi.
Ponadto poprawiły komunikację i zredukowały stres u ponad ⅓ badanych. Warto również wspomnieć, że działania niepożądane po marihuanie były łagodne, wystąpiły u 14% dzieci i obejmowały głównie zaburzenia snu, drażliwość i utratę apetytu.
Marihuana a leczenie autyzmu
W laboratorium Raphaela Mechoulama w Izraelu w latach 2015-2017 zostało przeprowadzone badanie na 188 pacjentach z autyzmem. Otrzymywali oni marihuanę medyczną zawierającą 30% CBD i 1,5% THC. Taki profil kannabinoidowy ma m.in. działanie przeciwlękowe i przeciwdrgawkowe, a także jest dobrze tolerowany i bezpieczny, szczególnie u dzieci.
Po 6 miesiącach terapii medyczną marihuaną ponad 30% badanych zgłosiło znaczną poprawę objawów, 53,7% umiarkowaną, a 6,4% niewielką. Co więcej, korzyści odnotowano również w wykonywaniu codziennych czynności, co przełożyło się na jakość życia pacjentów.
Dodatkowo u badanych cierpiących na padaczkę zmniejszyła się częstotliwość napadów padaczkowych.
Kiedy podawać medyczną marihuanę?
Pomimo pozytywnych wyników badań i łagodnych działań niepożądanych, należy ostrożnie podchodzić do podawania marihuany medycznej w leczeniu autyzmu, szczególnie w przypadku dzieci.
Tylko doświadczony lekarz zajmujący się leczeniem medyczną marihuaną może prowadzić pacjentów z autyzmem.
Medyczna marihuana a zespół Aspergera – podsumowanie
Medyczna marihuana pomaga dzieciom i dorosłym z zespołem Aspergera w zmniejszaniu objawów tego zaburzenia. Najbardziej skuteczne są szczepy zawierające wysokie stężenia CBD i niskie THC.
Jednak zaleca się szczególną ostrożność w przypadku wprowadzania medycznej marihuany u dzieci m.in. ze względu na fakt, że większość badań była przeprowadzana krótkotrwale. To sprawia, że potrzeba dalszych badań, które będą również rozbudowane o różne odmiany autyzmu, w tym zespół Aspergera.
Obecnie prowadzone jest badanie z użyciem oczyszczonego leku CBD u dzieci i młodzieży z autyzmem. Być może to badanie rozwieje wszelkie wątpliwości.