Medyczna marihuana a autyzm. Jak konopie mogą pomóc dzieciom ze spektrum autyzmu

Autyzm może objawiać się na wiele sposobów, ale cechą wspólną tego zaburzenia są trudności z komunikacją i nawiązywaniem interakcji międzyludzkich. Podstawą leczenia jest psychoterapia, ale pacjenci szukają również innych metod terapii.

Czy konopie mogą pomóc w zaburzeniach ze spektrum autyzmu? Sprawdź, jak medyczna marihuana radzi sobie z objawami tego zaburzenia. 

Przyczyny autyzmu

Autyzm (autism spectrum disorder, ASD) to zaburzenie rozwoju, które charakteryzuje się trudnościami w relacjach międzyludzkich i komunikacji oraz powtarzalnymi zachowaniami. Często mówi się również o spektrum autyzmu, ponieważ u każdej osoby dotkniętej tym zaburzeniem mogą wystąpić inne objawy o różnym nasileniu. 

Jak dotąd nie udało się określić dokładnej przyczyny autyzmu. Jednak według naukowców największy wpływ na powstanie tego zaburzenia ma występowanie różnych czynników jednocześnie.

Największe znaczenie w powstawaniu choroby mają uwarunkowania genetyczne i mutacje w niektórych genach. Ponadto występowanie tego zaburzenia wśród członków rodziny, nawet dalszych krewnych, może być odpowiedzialne za pojawienie się autyzmu u dzieci. 

Na rozwój autyzmu może również wpływać:

• starszy wiek rodziców,
• infekcje wirusowe w trakcie ciąży (np. wirus opryszczki, różyczka),
• przedwczesny poród,
• niska masa urodzeniowa,
• ciąże mnogie (w szczególności u bliźniąt jednojajowych),
• występowanie innych chorób genetycznych.  

Objawy autyzmu

Objawy autyzmu są związane z trzema obszarami, takimi jak relacje z ludźmi, mowa i komunikacja oraz zachowanie. Jednak nie wszystkie osoby z autyzmem doświadczają wszystkich objawów o takim samym nasileniu. 

Spektrum zaburzeń autystycznych objawia się poprzez:

• trudności w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich,
• problemy ze zrozumieniem uczuć, myśli i zachowań innych osób,
• nieutrzymywanie kontaktu wzrokowego,
• brak świadomości obecności innych ludzi,
• nieumiejętność pracy w grupie,
• brak umiejętności powtarzania po innych,
• opóźnienie w rozwoju mowy,
• powtarzanie słów lub dźwięków,
• brak kontroli nad mimiką twarzy,
• monotonny ton głosu,
• problemy z komunikacją własnych potrzeb,
• nie używanie gestów (np. machania ręką na do widzenia),
• preferowanie rutyny,
• przywiązanie do wybranych przedmiotów,
• ciągłe powtarzanie tych samych ruchów i zachowań,
• silną koncentrację na jednej czynności.  

U niektórych dorosłych i dzieci z autyzmem występują również inne choroby, m.in. zaburzenia lękowe, padaczka, niepełnosprawność intelektualna czy ADHD. Ponadto zdarza się, że osoba ze spektrum autyzmu posiada niezwykłe zdolności w bardzo wąskiej dziedzinie, takie jak np. szybkie liczenie czy zapamiętywanie liczb, dat.   

Leczenie autyzmu 

W leczeniu autyzmu wykorzystuje się przede wszystkim indywidualnie dobraną psychoterapię, która przynosi znaczną poprawę u wielu pacjentów. Dodatkowo w zależności od symptomów korzysta się z pomocy innych specjalistów np. psychiatry, logopedy czy pedagoga specjalnego. 

W większości przypadków leczenie jest kompleksowe i obejmuje kilka metod terapii, które można podzielić na całościowe i wspierające. Do całościowych metod terapii autyzmu należy:

• metoda behawioralna,
• metoda opcji,
• model DIR/Floortime,
• metoda 3i,
• metoda ESDM,
• TEACCH,
• RDI

Wśród metod wspierających pacjentów ze spektrum autyzmu zalicza się m.in. dogoterapię, hipoterapię, integrację sensoryczną, komunikację alternatywną AAC, arteterapię i biofeedback. 

Farmakoterapia 

Leczenie farmakologiczne stosowane jest tylko w przypadku występowania nieprzyjemnych objawów, które można złagodzić za pomocą leków. Dolegliwości, takie jak np. zachowania destrukcyjne, napady paniki i agresji, tiki czy nadpobudliwość ruchowa, mogą być łagodzone m.in. lekami uspokajającymi i przeciwpsychotycznymi. 

Innym sposobem radzenia sobie z dotkliwymi objawami może być terapia marihuaną medyczną. 

Jak konopie wpływają na autyzm?

Konopie zawierają kannabinoidy, które wpływają na organizm poprzez układ endokannabinoidowy, a dokładniej rozmieszczone po całym ciele człowieka receptory. Znajdują się one m.in w układzie nerwowym i mózgu, czyli obszarach ściśle związanych ze spektrum autyzmu. 

Układ endokannabinoidowy odpowiada za utrzymywanie wewnętrznej równowagi, a także bierze udział w większości procesów i funkcji, takich jak apetyt, odczuwanie bólu, metabolizm, uczenie się czy zapamiętywanie. 

Kannabinoidy zawarte w konopiach, dzięki podobnej budowie strukturalnej do wewnętrznie wytwarzanych endokannabinoidów, mogą wpływać na receptory i modulować ich działanie, wywołując efekty terapeutyczne w postaci zmniejszenia objawów autyzmu. 

Co więcej, badanie kliniczne przeprowadzone na mózgach osób cierpiących na to zaburzenie wykazało, że mają one zmniejszoną ekspresję receptora CB1 oraz niższy poziom endokannabinoidów. To może sugerować, że niedobór endokannabinoidów jest związany z powstaniem autyzmu. 

Medyczna marihuana w leczeniu autyzmu

Medyczną marihuanę można stosować w przypadku różnego rodzaju dolegliwości i chorób. Jej działanie lecznicze, w tym właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne czy przeciwdrgawkowe, zostało potwierdzone w licznych badaniach naukowych. 

Okazuje się, że medyczna marihuana pomaga dzieciom i dorosłym z autyzmem w zmniejszaniu objawów tego zaburzenia i poprawie jakości życia. 

Zmniejszenie objawów autyzmu przez medyczną marihuanę

Jedno z badań przeprowadzone przez izraelskiego chemika Rafaela Mechoulama na pacjentach z autyzmem, w którym podawano przez 6 miesięcy olejek CBD (30% CBD do 1,5% THC) wykazało, że ponad 30% badanych odniosło wyraźną poprawę i zmniejszenie objawów tego zaburzenia. 

Wśród dolegliwości, które uległy poprawie wymienia się:

• utratę apetytu,
• problemy ze snem,
• napady agresji,
• nadmierne pobudzenie,
• problemy z koncentracją.

Ponadto połowa pacjentów zgłosiła umiarkowaną poprawę swoich objawów w porównaniu do osób, które przyjmowały placebo. W grupie placebo nie odnotowano żadnych efektów terapeutycznych.

Warto dodać, że poprawa nastąpiła również w samodzielnym wykonywaniu codziennych czynności, takich jak mycie się czy ubieranie. Ponadto u osób ze spektrum autyzmu, które chorowały na padaczkę, zmniejszyła się częstotliwość napadów padaczkowych.

Marihuana medyczna a autyzm

Inne badanie opublikowane w marcu 2019 roku, w którym udział wzięło 60 dzieci z autyzmem, sprawdzało jak podawanie medycznej marihuany bogatej w CBD przez 7-13 miesięcy wpłynie na pacjentów.

Wyniki wykazały znaczącą poprawę po medycznej marihuanie w problemach związanych z zachowaniem u ponad 60% pacjentów. Ponadto u 39% odnotowano zmniejszenie lęku, a u 47% zredukowanie problemów z komunikacją. 

Większość dzieci przyjmowała podczas badania inne leki wraz z konopiami. Stosowanie medycznej marihuany u 33% z nich pomogło zmniejszyć dawki tych leków, a w przypadku 24% pacjentów udało się całkowicie odstawić leki do końca badania.  

Medyczna marihuana a autyzm – podsumowanie

Medyczna marihuana może przynieść korzyści w leczeniu autyzmu u dzieci i dorosłych, poprawiając jakość życia pacjentów i zmniejszając objawy, takie jak zaburzenia snu, ataki agresji, nadpobudliwość, trudności z koncentracją czy problemy z apetytem. 

Wiele badań przeprowadzonych wśród osób ze spektrum autyzmu potwierdza pozytywne działanie marihuany medycznej. Jednak mimo to zaleca się dużą ostrożność we wprowadzaniu konopi, w szczególności u dzieci.