Medyczna marihuana a agorafobia. Jak konopie wpływają na strach przed otwartą przestrzenią i tłumem?

Agorafobia to jedno z zaburzeń lękowych, które objawia się nieuzasadnionym lękiem przed otwartą przestrzenią, tłumem, czy nieznanymi miejscami. Podstawą leczenia jest psychoterapia, ale czasami konieczne jest również włączenie farmakoterapii. Agorafobię można również leczyć medyczną marihuaną, ponieważ konopie zawierające odpowiedni profil kannabinoidowy skutecznie łagodzą lęk i strach. Sprawdź, w jaki sposób terapia konopna może pomóc pacjentom z agorafobią. 

Czym jest agorafobia?

Agorafobia to jedno z zaburzeń lękowych, które dotyczy lęku przed otwartą przestrzenią i tłumem w miejscach lub sytuacjach, w których ciężko byłoby uzyskać pomoc w razie potrzeby (np. pusta droga, góry, winda), lub z których ciężko jest się wydostać (np. przebywanie w tłumie, czy zamkniętych pomieszczeniach).

Zdarza się, że agorafobia jest następstwem wystąpienia ataku paniki w przeszłości, czyli sytuacji, w której pojawia się obawa i dyskomfort niezwiązany z określoną sytuacją lub miejscem. Pamiętając ten epizod, pacjent boi się i odczuwa lęk, że dojdzie do takiej sytuacji kolejny raz. 

Niestety, doświadczany strach i lęk, a także objawy somatyczne, często ograniczają funkcjonowanie pacjenta, niekorzystnie wpływając na relacje społeczne i zawodowe. Dlatego zdiagnozowanie i nauka radzenia sobie z tym zaburzeniem, jest kluczowa dla poprawy jakości życia.  

Przyczyny agorafobii

Uogólnione zaburzenia lękowe nie mają konkretnej przyczyny, ponieważ większośc z nich rozwija się w wyniku działania wielu różnych czynników. Jednak najczęściej za powstanie agorafobii uznaje się elementy psychospołeczne i predyspozycje biologiczne. 

Wielu lekarzy uważa również, że podatność na zachorowanie jest dziedziczna, ale przy 

braku dodatkowych czynników, które sprzyjają rozwojowi tego zaburzenia, objawy agorafobii się nie pojawią.

Czynniki biologiczne

Potencjalnym czynnikiem biologicznym biorącym udział w powstawaniu agorafobii są nieprawidłowości w przekaźnictwie różnego rodzaju neuroprzekaźników w mózgu, w tym serotoniny i kwasu gamma-aminomasłowego (GABA).

Istotną rolę w rozwoju tego zaburzenia mają również zmiany czynnościowe lub strukturalne w mózgu, np. zmniejszona objętość hipokampa, czy nadmierne pobudzenie tzw. osi podwzgórze–przysadka–nadnercza, co prowadzi m.in. do wydzielania dużych ilości hormonów „stresowych”.

Niektórzy podkreślają także rolę czynników ewolucyjnych, które są szczególnie związane z zaburzeniami lękowymi w postaci fobii. W tym przypadku, chodzi dokładnie o pierwotne kojarzenia przez człowieka niektórych sytuacji i miejsc z zagrożeniem, co na samą myśl o potencjalnie zagrażających okolicznościach generuje lęki i strach.

Czynniki psychospołeczne

Zgodnie z teoriami psychologicznymi, zaburzenia lękowe, takie jak np, agorafobia, mogą powstawać przez:

• nierozwiązane konflikty wewnętrzne;
• nieprawidłowe, wyuczone procesy myślowe;
• zaburzone schematy poznawcze;
• traktowanie doświadczeń innych ludzi jako własnych;
• dysfunkcyjnie działającą rodzinę.

Zaobserwowano również, że częściej na zaburzenia lękowe tego rodzaju narażone są osoby z niższym poziomem wykształcenia i statusem społecznym oraz samotne i w młodym wieku.

Objawy agorafobii

Agorafobia może powodować różne objawy, co sprawia, że u dwóch osób doświadczane dolegliwości mogą być zupełnie odmienne, ponieważ strach wpływa zarówno na sferę fizyczną, jak i psychiczną. 

Somatyczne objawy lękowe związane z agorafobią to m.in.:

• ból w klatce piersiowej,
• drżenie mięśni,
• duszności,
• kołatanie serca,
• nadmierne pocenie się, 
• nudności, 
• poczucie drętwienia,
• przyspieszenie rytmu serca,
• suchość w jamie ustnej,
• uderzenia gorąca,
• zawroty głowy,
• zimne dreszcze.

Należy zdawać sobie sprawę, że doświadczane objawy zaburzeń lękowych są dla pacjenta bardzo intensywne i przerażające. Chociaż powstają w wyniku silnego stresu, to mogą sprawiać wrażenie symptomów poważnej choroby, co często prowadzi do dodatkowych obaw o zdrowie. 

W skrajnych przypadkach, osoba z agorafobią może ograniczać ilość miejsc, w których przebywa (np. podróżowanie środkami transportu publicznego) i sytuacji, które mogą wywołać lęk (np. stanie w kolejce), co może doprowadzić do nieopuszczania swojego domu, ponieważ tylko w nim czuje się bezpiecznie. 

Leczenie agorafobii 

W leczeniu zaburzeń lękowych w postaci agorafobii najczęściej wykorzystuje się psychoterapię i farmakoterapię. 

Psychoterapia

Najpowszechniej stosowanym nurtem w agorafobii jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która posiada skuteczność udowodnioną w badaniach naukowych. Podczas sesji, pacjent poznaje schematy, które prowadzą do silnych reakcji lękowych, uczy się je identyfikować i stopniowo zmieniać swoje myśli oraz przekonania. 

Dzięki terapii poznawczo-behawioralnej najłatwiej jest uzyskać poprawę w postaci zmiany schematów, co przekłada się na funkcjonowanie i zachowanie pacjenta.  

Farmakoterapia

Leczenie zaburzeń lękowych farmakoterapią jest równie często wykorzystywane w praktyce, co psychoterapia. W agorafobii najczęściej stosuje się leki przeciwdepresyjne z grup SSRI (selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny) i SNRI (inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny), które wykazują również działanie przeciwlękowe i mogą pomóc w zmniejszeniu intensywności tego rodzaju reakcji oraz w zwiększeniu efektywności interwencji psychoterapeutycznych. 

Na początku stosowania leków przeciwdepresyjnych, lekarz może zdecydować także o włączeniu leków typowo przeciwlękowych, np. z grupy benzodiazepin, ponieważ pierwsze efekty leków SSRI i SNRI pojawiają się po około 4-6 tygodniach. Po tym czasie, przy braku jakiejkolwiek poprawy, lekarz powinien rozważyć zmianę na inne leki. 

Inne metody leczenia agorafobii

Istnieją również inne metody, które stanowią dobre wsparcie w procesie leczenia agorafobii. Wśród nich na uwagę zasługują m.in. medytacja, praktyki oddechowe, treningi redukcji stresu oparte na uważności, czy trening asertywności. 

Ponadto, istotny wpływ na samopoczucie ma dobrze zbilansowana dieta, odpowiednia ilość snu i regularna aktywność fizyczna. Połączenie zmian w stylu życia z psychoterapią i leczeniem farmakologicznym daje naprawdę dobre efekty i prowadzi do poprawy

funkcjonowania oraz jakości życia chorego. Jednak sposób leczenia zawsze powinien być dobrany indywidualnie do pacjenta. 

Jak konopie wpływają na agorafobię?

Konopie indyjskie oddziałują na ciało człowieka poprzez układ endokannabinoidowy (ECS), który odpowiada za utrzymywanie homeostazy, czyli wewnętrznej równowagi organizmu oraz bierze udział w większości procesów i reakcji, jak np. apetyt, ból, pamięć, przemiana materii i sen. 

System ECS składa się z trzech elementów, takich jak:

• endokannabinoidy,
• enzymy metaboliczne,
• receptory kannabinoidowe CB1 i CB2.

Zawarte w konopiach kannabinoidy, dzięki podobnej budowie do wewnętrznie produkowanych w organizmie endokannabinoidów, wpływają na receptory CB1 i CB2 modulując ich działanie, co wywołuje różnego rodzaju efekty zdrowotne. 

W przypadku agorafobii, kannabinoidy mogą korzystnie wpływać na obniżenie lęku i poprawę samopoczucia pacjentów, ale tylko jeśli odmiana posiada odpowiedni stosunek THC do CBD.

Medyczna marihuana w leczeniu zaburzeń lękowych – agorafobii

Terapia medyczną marihuaną wykazuje szereg właściwości leczniczych, które z powodzeniem wykorzystuje się w zmniejszaniu dolegliwości wielu różnych chorób, np. epilepsji, fibromialgii, HIV/AIDS, stwardnienia rozsianego, a także leczeniu zespołu stresu pourazowego (PTSD). 

Okazuje się, że marihuana medyczna może również pomóc pacjentom cierpiącym na zaburzenia lękowe, takie jak agorafobia. W jaki sposób?

Stosowanie marihuany a objawy agorafobii – badania

Marihuana medyczna jest często wykorzystywana w leczeniu wielu rodzajów zaburzeń lękowych i fobii, w tym agorafobii, pomimo dostępności leków przeciwdepresyjnych i środków uspokajających, ponieważ wielu pacjentów szuka naturalnych sposobów leczenia, m.in. ze względu na nieprzyjemne działania niepożądane.

Badania wykazały, że jeden z kannabinoidów – CBD, działa podobnie do leków przeciwdepresyjnych, łagodząc objawy depresji, stanów lękowych i regulując zachowanie pacjentów. Kannabidiol CBD wspiera również tworzenie się komórek nerwowych i poprawia zdolność tkanki nerwowej do komunikacji między neuronami. Dzięki temu, zwiększa się poziom serotoniny (tzw. hormonu szczęścia), co pomaga w redukcji napięcia i niepokoju. 

Ponadto, kannabidiol zmniejsza niechęć do stresujących sytuacji, co korzystnie wpływa na funkcjonowanie pacjentów zmagających się z zaburzeniami lękowymi.

Inne badanie przeprowadzone w Brazylii, które dotyczyło wpływu CBD na osoby z lękiem społecznym wykazało, że CBD zmniejsza lęk i zaburzenia funkcji poznawczych, co jest związane z jego wpływem na aktywność w obszarach limbicznych i paralimbicznych mózgu.

Jednak z drugiej strony, istnieją dowody na to, że marihuana medyczna może zaostrzać objawy lęku. Odpowiedzialne za to są szczególnie odmiany o wysokiej zawartości THC. W jednym z badań opisano przypadek 6 osób, które po stosowaniu marihuany doświadczyły depersonalizacji, a następnie lęku i ataku paniki, co spowodowało konieczność podjęcia terapii w związku z agorafobią. 

THC w dużym stężeniu wywołuje niepokój i panikę, co sprawia, że na zaburzenia lękowe najlepiej działają odmiany marihuany medycznej, które zawierają wyższe stężenie CBD. 

Medyczna marihuana a agorafobia – podsumowanie

Medyczna marihuana może pomóc pacjentom z zaburzeniami lękowymi w postaci agorafobii zmniejszyć lęk, zredukować napięcie i niepokój. Co więcej, posiada właściwości redukujące niechęć do konfrontacji ze stresującymi sytuacjami, co pozytywnie wpływa na funkcjonowanie osób z tym rodzajem lęku.

Jednak korzystne działanie na zaburzenia lękowe wykazuje głównie CBD, które ma właściwości podobne do leków przeciwdepresyjnych. To właśnie dzięki niemu udaje się zapanować nad objawami agorafobii i poprawić jakość życia osób chorych. Dlatego w przypadku agorafobii, zaleca się odmiany medycznej marihuany zawierające wyższe stężenie kannabidiolu.