Medyczna marihuana a spastyczność. Jak konopie wpływają na zaburzenia mięśniowe

Spastyczność mięśni to nieprzyjemna dolegliwość, która jest wynikiem chorób neurologicznych, urazów mózgu lub rdzenia kręgowego. W zależności od nasilenia i umiejscowienia może powodować trudności z wykonywaniem codziennych czynności, a nawet chodzeniem. Czy marihuana medyczna może pomóc w zmniejszeniu spastyczności? Przeczytaj artykuł i dowiedz się, co na ten temat mówią badania. 

Czym jest spastyczność?

Spastyczność to stan wzmożonego napięcia mięśni, który pojawia się w wyniku uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, obejmującego mózg i rdzeń kręgowy. Polega na sztywności i nieprawidłowym ułożeniu kończyny zarówno w spoczynku, jak i ruchu. Najczęściej dotyczy mięśni górnych i dolnych kończyn, rzadziej narządów wewnętrznych, takich jak jelita czy krtań. 

Wyróżnia się kilka rodzajów spastyczności:

• spastyczność uogólnioną – obejmuje większość grup mięśniowych,
• spastyczność ogniskową – dotyczy jednej kończyny,
• spastyczność wieloogniskowa – obejmuje więcej niż jedną kończynę.

Spastyczność może mieć różne nasilenie, od umiarkowanego do ciężkiego, co wpływa na codzienne funkcjonowanie, a nawet wykonywanie podstawowych czynności, jak np. mycie się, ubieranie czy jedzenie. 

Przyczyny spastyczności

Spastyczność mięśni pojawia się jako jeden z objawów lub powikłań chorób, takich jak m.in. udar mózgu, guz mózgu, stwardnienie rozsiane, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, uraz rdzenia kręgowego czy dziecięce porażenie mózgowe.

Często dotyka również osób niepełnosprawnych, które poruszają się na wózku inwalidzkim lub korzystają z pomocy balkonika rehabilitacyjnego. Ponadto może pojawić się po zawale serca, zapaleniu otrzewnej lub w niektórych chorobach genetycznych. 

Objawy spastyczności mięśni

Objawy spastyczności mięśni to przede wszystkim zwiększone napięcie mięśniowe i osłabienie mięśni antagonistycznych. Ponadto mogą pojawić się mimowolne skurcze mięśni, ich niedowład lub porażenie.

Spastyczność kończyny górnej objawia się przywiedzeniem ręki do tułowia, zgięciem w łokciu i nadgarstku oraz zaciśnięciem palców w pięść. Spastyczność kończyny dolnej może objawiać się nadmiernym wyprostowaniem nogi w stawie kolanowym, zgięciu stopy w stronę podeszwową do wewnątrz oraz zgięciem palców. 

Leczenie spastyczności

Leczenie spastyczności mięśni w pierwszej kolejności powinno polegać na znalezieniu i wyeliminowaniu czynników nasilających objawy nadmiernego napięcia mięśni. Istotna jest również fizjoterapia, która pomaga rozluźnić napięte mięśnie i wzmacnia te nadmierne rozluźnione. 

Dodatkowo w niektórych przypadkach konieczna jest konsultacja z ortopedą i zastosowanie odpowiedniego sprzętu medycznego, który pomaga w utrzymaniu właściwych pozycji dotkniętych spastycznością kończyn. 

Farmakologia

W ciężkich przypadkach spastyczności stosuje się leczenie farmakologiczne, które pomaga rozluźnić mięśnie i zmniejszyć ból. Można również zastosować miejscowe iniekcje z preparatów, w których składzie znajduje się toksyna botulinowa o działaniu hamującym skurcz mięśni. 

Miejscowe podanie botuliny łagodzi wzmożone napięcie mięśniowe i dodatkowo usprawnia zakres ruchów, co korzystnie wpływa na funkcjonowanie zajętej spastycznością kończyny. Dodatkową zaletą takiej kuracji jest długie utrzymywanie się efektów. 

Leczenie operacyjne

W przypadku braku poprawy, lekarz może zadecydować o zabiegu chirurgicznym, np. rizotomii, polegającej na częściowym przecięciu grzbietowych korzeni nerwowych, co pomaga nie tylko zmniejszyć spastyczność, ale również poprawić możliwości ruchowe. 

Kolejną metodą zmniejszania dolegliwości związanej ze spastycznością, jest stosowanie marihuany medycznej. 

Jak konopie wpływają na spastyczność?

Konopie indyjskie wpływają na organizm poprzez układ endokannabinoidowy, który składa się z endokannabinoidów, enzymów metabolicznych i receptorów CB1 i CB2, rozmieszczonych po całym ciele. Jego głównym zadaniem jest utrzymywanie wewnętrznej równowagi oraz regulacja większości funkcji i procesów, takich jak np. apetyt, metabolizm, sen, funkcje mięśniowe czy odczuwanie bólu. 

Zawarte w konopiach kannabinoidy, w tym dwa najważniejsze THC i CBD, mają podobną budowę do wytwarzanych w organizmie endokannabinoidów i mogą wpływać na receptory, wykazując wiele efektów zdrowotnych. 

Naukowcy wykazali, że THC wpływa na receptory kannabinoidowe, które znajdują się m.in. w układzie nerwowym, a dokładniej w szlakach nocyceptywnych i spastycznych w mózgu oraz rdzeniu kręgowym, co może powodować osłabienie nadmiernych pobudzeń nerwowych towarzyszących skurczom i w konsekwencji zmniejszać wzmożone napięcie mięśniowe, sztywność oraz ból.

Marihuana medyczna w leczeniu spastyczności

Marihuana lecznicza wykazuje szereg zastosowań zdrowotnych, które wykorzystuje się w zmniejszaniu różnego rodzaju dolegliwości. Najbardziej znane jest jej działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, które pomaga zmniejszać ból i stan zapalny, będący jedną z najczęstszych przyczyn wielu chorób. 

Marihuanę medyczną można stosować również w spastyczności, ponieważ zawarte w niej kannabinoidy korzystnie wpływają na rozluźnianie mięśni.

Badania dotyczące medycznej marihuany i spastyczności

W jednym z badań przeprowadzonych w 2012 roku sprawdzano, jak palenie marihuany lub przyjęcie placebo oddziałuje na spastyczność mięśni w przebiegu stwardnienia rozsianego. Do oceny poprawy używano skali Ashworth’a, która polega na wykonaniu ruchu biernego.

Wyniki jednoznacznie wykazały, że osoby stosujące medyczną marihuanę doświadczyły zmniejszenia spastyczności i złagodzenia bólu w porównaniu do pacjentów przyjmujących placebo. 

Inne badanie sprawdzało, jak nadmierne napięcie mięśni zmniejsza się po zażyciu gotowego leku z marihuaną leczniczą. Podczas badania pacjenci stosowali maksymalną dawkę preparatu leczniczego, co wynosiło 130 mg THC i 120 mg CBD dziennie. 

Okazało się, że podanie leku z kannabinoidami jest skuteczne w zmniejszaniu zarówno spastyczności, jak i bólu u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym. Ponadto większość badanych nie wykazało rozwoju tolerancji na marihuanę, a osoby, które kontynuowały przyjmowanie leku, zgłaszały korzyści zdrowotne nawet po 11 miesiącach. 

W związku z tym naukowcy sugerują, że stosowanie THC i CBD może przynieść poprawę w spastyczności spowodowanej również innymi chorobami, urazami kręgosłupa czy rdzenia kręgowego. 

Jak stosować marihuanę medyczną w spastyczności?

Leczenie medyczną marihuaną spastyczności mięśni w przebiegu stwardnienia rozsianego zostało zatwierdzone w wielu krajach na całym świecie, w tym również w Polsce. U pacjentów ze wzmożonym napięciem mięśni o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego, u których inne preparaty leczniczy okazały się nieskuteczne, można stosować medyczną marihuanę. 

W takim przypadku korzysta się z gotowego leku w postaci aerozolu do stosowania w jamie ustnej, zawierającego THC i CBD w prawie identycznym stężeniu lub z suszu na bazie konopi indyjskich, o specjalnie dobranym profilu kannabinoidowym. 

Rekomendowaną metodą przyjmowania suszu z medycznej marihuany jest waporyzacja, która polega na zaciąganiu się parą zawierającą kannabinoidy przez specjalne urządzenie nazywane waporyzatorem. Taka metoda stosowania marihuany jest bezpieczniejsza niż palenie, ponieważ nie wytwarza szkodliwych substancji smolistych, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju chorób układu oddechowego. 

Medyczna marihuana a spastyczność mięśni

Spastyczność mięśni można zmniejszać na wiele sposobów, a jednym z nich jest terapia medyczną marihuaną. Każde z przeprowadzonych badań dotyczących marihuany i spastyczności wykazało istotnie większą poprawę objawów w porównaniu do placebo i stanu początkowego. 

Marihuana lecznicza jest również skutecznym narzędziem w zmniejszaniu bólu, który towarzyszy spastyczności. Dzięki temu, jej stosowanie pomaga poprawić sprawność ruchową i korzystnie wpływa na wykonywanie codziennych czynności.