Medyczna marihuana a ból przewlekły. Jak konopie mogą pomóc w leczeniu dolegliwości bólowych

Przewlekły ból to jedna z wielu dolegliwości, która w negatywny sposób wpływa na całe życia pacjenta. Zwykle stosowane leczenie jest skuteczne, ale zdarza się, że u niektórych osób nie działa lub dodatkowo powoduje silne skutki uboczne.

Przeczytaj artykuł i dowiedz się, czy medyczna marihuana sprawdza się w przypadku przewlekłego bólu, nawet takiego, który jest oporny na podstawowe leczenie farmakologiczne. 

Czym jest ból przewlekły?

O bólu przewlekłym mówi się, kiedy trwa lub nawraca w okresie dłuższym niż 3 miesiące. Może dotyczyć całego ciała i objawiać się jako m.in. ból głowy, ból stawów (np. reumatoidalne zapalenie stawów) czy ból kręgosłupa.

Najczęściej rozpoczyna się od bólu ostrego, np. bólu pleców po naciągnięciu lub nadwyrężeniu, który nie ustępuje, tylko utrzymuje się przez długi czas. Dolegliwości bólowe negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie, utrudniając wykonywanie najprostszych czynności.

Przewlekły ból oddziałuje również na sen i psychikę, często prowadząc do zaburzeń lękowych, a nawet depresji. Dlatego jak najszybsze wprowadzenie odpowiedniego leczenia jest istotne dla wszystkich osób cierpiących z powodu przewlekłego bólu. 

Przyczyny bólu przewlekłego

Za najczęstszą przyczynę przewlekłego bólu uważa się:

• zapalenie kości,
• zapalenie stawów,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• zwyrodnienia kręgosłupa,
• nowotwory,
• urazy,
• operacje chirurgiczne,
• migrenowe bóle głowy,
• uszkodzenia nerwów.

Istnieje również ból idiopatyczny, którego dokładne podłoże nie zostało jak dotąd poznane. 

Jakie są rodzaje bólu przewlekłego?

Ból przewlekły obejmuje zarówno ból neuropatyczny, jak i ból nocyceptywny.

Ból neuropatyczny

Ból neuropatyczny (tzw. nerwoból, neuropatia) jest związany z uszkodzeniem nerwów i powstaje na skutek urazu, zakażenia, niedokrwienia, chorób metabolicznych czy nowotworowych. 

Opisywany jest jako ból przeszywający, kłujący i rozlany, któremu może towarzyszyć uczucie mrowienia, pieczenia czy drętwienia. Często towarzyszy cukrzycy, nowotworom, chorobom reumatologicznym i boreliozie. 

Ból nocyceptywny

Ten rodzaj bólu powstaje w wyniku podrażnienia receptorów nerwowych (tzw. nocyceptorów) przez potencjalnie szkodliwe czynniki. Najczęściej spowodowany jest urazem lub zabiegiem i może występować nawet po zagojeniu się uszkodzonych tkanek.  

Leczenie bólu przewlekłego

Metoda leczenia bólu przewlekłego zależy w dużej mierze od jego nasilenia. Jednak najczęściej wykorzystuje się działanie leków przeciwbólowych, takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne i leki opioidowe. 

U niektórych osób istnieje konieczność włączenia dodatkowych leków, np. przeciwpadaczkowych czy przeciwdepresyjnych, które wykazują właściwości przeciwbólowe w niektórych rodzajach bólu i/lub zwiększają działanie opioidowych leków przeciwbólowych. 

Jednak należy pamiętać, że leczenie bólu przewlekłego jest długotrwałe, a stosowane leki są silne i mogą powodować nieprzyjemne działania niepożądane w postaci zaparć, wymiotów, a nawet silnego uzależnienia (głównie odpowiadają za to opioidowe leki przeciwbólowe).

Wspomagającym sposobem leczenia przewlekłego bólu są masaże, fizjoterapia i akupunktura. Dobre rezultaty w uśmierzaniu bólu przynosi również stosowanie marihuany medycznej. 

Jak konopie wpływają na ból?

Marihuana medyczna otrzymywana jest z konopi indyjskich, które do celów leczniczych uprawiane są w specjalnie zamkniętych pomieszczeniach i sprawdzane pod kątem zawartości kannabinoidów oraz substancji szkodliwych.

Za główne działanie medycznej marihuany odpowiadają właśnie kannabinoidy, w tym dwa najważniejsze THC i CBD, których w kwiatach konopi znajduje się najwięcej. Dzięki temu, że posiadają zdolność wpływania na układ endokannabinoidowy i jego receptory, mogą powodować liczne efekty terapeutyczne, w tym uśmierzanie bólu. 

Układ endokannabinoidowy znajduje się w organizmie każdego człowieka, a jego elementy rozmieszczone są praktycznie w każdej komórce i tkance. Jego zadaniem jest utrzymywanie wewnętrznej równowagi, a także regulacja kluczowych procesów i funkcji, takich jak np. apetyt, nastrój, metabolizm, odporność, sen i ból.

Oddziaływanie kannabinoidów na system endokannabinoidowy sprawia, że stosując medyczną marihuanę można wpływać na różne rodzaje bólu i zmniejszać jego nasilenie. Terapia konopna jest również pomocna w redukcji stanów zapalnych, które w wielu przypadkach są związane z bólem przewlekłym. 

Medyczna marihuana w leczeniu bólu

Medyczna marihuana posiada szeroki zakres zastosowań terapeutycznych, a leczenie bólu, w tym bólu przewlekłego, jest jednym z nich. THC i CBD jest skuteczne nawet w przypadku bólu opornego na leczenie farmakologiczne, co zostało udowodnione w badaniach. 

Zmniejszenie dolegliwości bólowych – badania

Badanie kliniczne przeprowadzone w 2010 roku dotyczące bólu nowotworowego nie reagującego na przeciwbólowe leki opioidowe, wykazało, że medyczna marihuana jest skuteczna w łagodzeniu bólu.

Wśród badanych pacjentów onkologicznych aż 43% zgłosiło zmniejszenie bólu i poprawę funkcjonowania o 30% lub większą. Wyniki te mogą również sugerować, że THC i CBD są skuteczniejsze w łagodzeniu dolegliwości bólowych od powszechnie stosowanych leków przeciwbólowych. 

Inne badanie z 2008 roku, które sprawdzało wpływ palenia marihuany na ból neuropatyczny spowodowany urazem lub nieprawidłowościami w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym, wykazało znaczne zmniejszenie bólu u większości badanych. 

Reumatoidalne zapalenie stawów

Brytyjscy naukowcy w 2006 roku badali również wpływ Sativexu, czyli leku na bazie konopi indyjskich, który jest wskazany w łagodzeniu objawów spastyczności o przebiegu umiarkowanym do ciężkiego u dorosłych pacjentów ze stwardnieniem rozsianym, na ból związany z reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Badanie wykazało, że stosowanie Sativexu zawierającego THC i CBD doprowadziło u pacjentów do znacznej poprawy bólu i korzystnie wpłynęło na codzienne funkcjonowanie, podnosząc jakość życia pacjentów. 

Ograniczenie stosowania leków przeciwbólowych dzięki medycznej marihuanie

Badanie z 2016 roku, które dotyczyło wpływu medycznej marihuany na przewlekły ból oporny na leczenie lekami przeciwbólowymi przyniosło ciekawe wnioski. Okazuje się, że THC i CBD nie tylko zmniejszają ból, ale również pomagają pacjentom zmniejszyć ilość przyjmowanych leków przeciwbólowych.

Jest to szczególnie istotna informacja dla osób stosujących opioidowe leki przeciwbólowe, które powodują silne skutki uboczne i uzależniają, co sprawia, że w celu utrzymania działania leków potrzebne jest ciągłe zwiększanie dawki.

W niektórych przypadkach, dzięki zastosowaniu marihuany medycznej udaje się nawet całkowicie wyeliminować przyjmowanie opioidów. 

Działanie przeciwzapalne medycznej marihuany 

Uszkodzone tkanki powodujące ból są również odpowiedzialne za powstanie stanu zapalnego, w który zaangażowany jest układ odpornościowy. Komórki tego układu uwalniają wiele substancji chemicznych, które rozszerzają naczynia krwionośne, co powoduje obrzęk i zaczerwienienie. 

Powstanie stanu zapalnego powoduje również obniżenie progu pobudliwości receptorów bólowych oraz wydzielanie substancji, które są odpowiedzialne za ich stymulację, tzw. prostaglandyn. 

W przypadku bólu przewlekłego istotne jest zatem nie tylko działanie przeciwbólowe, ale również przeciwzapalne, a takie właściwości wykazuje medyczna marihuana i zawarte w niej kannabinoidy oraz terpeny (np. beta-kariofilen). 

Medyczna marihuana a ból – podsumowanie

Medyczna marihuana to kompleksowe rozwiązanie w przypadku przewlekłego bólu i jego powikłań, takich jak problemy ze snem, zaburzenia lękowe czy depresja. Jej działanie pomaga nie tylko uśmierzyć dolegliwości bólowe, ale również zmniejszyć ilość przyjmowanych leków.

Kannabinoidy THC i CBD posiadają zdolność wpływania na ścieżki bólowe i mechanizmy prozapalne, co powoduje skuteczne uśmierzenie bólu. Działanie marihuany medycznej sprawdza się również w przypadku bólu opornego na podstawowe leczenie farmakologiczne.