Medyczna marihuana a otyłość. Jak konopie wpływają na masę ciała

Czy marihuana medyczna może zmniejszać apetyt, ograniczyć przyrost wagi i wyregulować masę ciała? Chociaż badania dotyczące konopi i otyłości nie są jednoznaczne, to wiele wskazuje na to, że ich stosowanie może być pomocne w przypadku nadwagi i otyłości. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jak konopie wpływają na otyłość i czy mogą spowodować zmniejszenie masy ciała. 

Czym jest otyłość?

Otyłość to choroba przewlekła, która charakteryzuje się nagromadzeniem tkanki tłuszczowej w organizmie. Klasyfikowana jest głównie w oparciu o indeks masy ciała (BMI), który odnosi się do wartości, jaka zostaje obliczona z masy ciała wyrażonej w kilogramach do wzrostu w metrach podniesionego do kwadratu. Aby stwierdzić otyłość, BMI musi osiągnąć wartość 30 lub więcej. 

Wyróżnia się:

• otyłość I stopnia (umiarkowana) – BMI wynosi od 30,0 do 34,9;
• otyłość II stopnia (znaczna) – BMI wynosi od 35,0 do 39,9;
• otyłość III stopnia (zaawansowana) – BMI jest wyższe lub równe 40. 

Skutki otyłości

Warto również zdawać sobie sprawę z konsekwencji, jakie niesie ze sobą nadmierna masa ciała. Otyłość pogarsza ogólny stan zdrowia i zwiększa prawdopodobieństwo rozwinięcia się innych przewlekłych chorób, takich jak np. cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, dna moczanowa, zaburzenia gospodarki lipidowej, niealkoholowe stłuszczenie wątroby czy niepłodność. 

Ponadto powoduje zaburzenia natury psychicznej, m.in. problemy z niską samooceną, pogorszenie nastroju, drażliwość czy depresję, a w przypadku otyłości olbrzymiej, często obserwuje się również niezdolność do pracy i wykluczenie z życia społecznego.

Rodzaje otyłości

Otyłość dzieli się na pierwotną i wtórną. Pierwotna spowodowana jest przez uwarunkowania genetyczne lub częściej, przez niezdrowy tryb życia, czyli spożywanie produktów o wysokiej kaloryczności w nadmiarze. Otyłość wtórna jest skutkiem innych przewlekłych chorób, takich jak np. niedoczynność przysadki mózgowej, niedoczynność tarczycy czy zespół Cushinga. 

Otyłość można również podzielić ze względu na umiejscowienie tkanki tłuszczowej. Wyróżnia się postać uogólnioną, brzuszną (otyłość androidalna) i pośladkowo-udową (otyłość gynoidalna). 

Otyłość brzuszna

Według naukowców, najgorsza jest otyłość brzuszna, ponieważ prowadzi do otłuszczenia narządów wewnętrznych i zwiększenia ryzyka rozwoju innych chorób. Ten rodzaj otyłości współwystępuje również z innymi schorzeniami, takimi jak nadciśnienie, choroby sercowo-naczyniowe czy insulinooporność. 

Przyczyny otyłości

Wśród głównych przyczyn otyłości wymienia się:

• czynniki środowiskowe (styl życia, zła dieta, brak aktywności fizycznej),
• czynniki hormonalne,
• czynniki genetyczne,
• czynniki psychologiczne (np. zaburzenia odżywiania),
• choroby psychiczne. 

Otyłość może być również spowodowana przez zaburzenia funkcjonowania ośrodka głodu i sytości, guzy mózgu czy urazy czaszki. W niektórych przypadkach, choroba ta może być także następstwem przyjmowania niektórych leków, np. przeciwdepresyjnych czy hormonów steroidowych.

Leczenie otyłości

Leczenie otyłości nie jest łatwe i często wymaga kompleksowych terapii, które opierają się na współpracy kilku specjalistów, w tym lekarza, dietetyka, psychologa i/lub psychodietetyka. Jednak podstawą jest zmiana dotychczasowego sposobu odżywiania i aktywność fizyczna dostosowana do możliwości pacjenta.

Niestety, wprowadzenie zmian nie zawsze powoduje utratę masy ciała, dlatego w takim przypadku wykorzystuje się leczenie farmakologiczne, które pomaga zmniejszyć apetyt,  zwiększyć uczucie sytości oraz wydłużyć czas jej odczuwania. 

W otyłości III stopnia stosowane są również operacje bariatryczne, takie jak rękawowa resekcja żołądka, opaska żołądkowa lub wyłączenie żołądkowe. Celem leczenia chirurgicznego jest odłączenie części żołądka odpowiedzialnej za produkcję hormonu głodu i przywrócenie prawidłowego wydzielania GLP-1 (glukagonopodobny peptyd-1), który daje uczucie sytości.  

Jak konopie wpływają na otyłość?

Konopie wpływają na organizm poprzez układ endokannabinoidowy (ECS), który składa się z endokannabinoidów, receptorów kannabinoidowych i enzymów metabolicznych. System ten odpowiada za wewnętrzną homeostazę oraz regulację najważniejszych procesów i funkcji, takich jak np. apetyt, reakcja na stres, pamięć, sen, samopoczucie czy odczuwanie bólu. 

W prawidłowych warunkach, endokannabinoidy wchodzą w reakcję z receptorami kannabinoidowymi równoważąc wszystkie najważniejsze funkcje organizmu. Jednak podczas rozwoju choroby, dochodzi do zaburzeń w funkcjonowaniu układu ECS, którego działanie można przywrócić np. poprzez przyjmowanie medycznej marihuany. Jak to możliwe?

Kannabinoidy zawarte w konopiach posiadają podobną budowę do wytwarzanych w organizmie endokannabinoidów, dzięki czemu mogą wpływać na receptory i wywoływać efekty zdrowotne w postaci m.in. regulacji apetytu. 

Układ endokannabinoidowy związany jest również z zachowaniami żywieniowymi, metabolizmem i masą ciała. Naukowcy zaobserwowali, że zablokowanie receptora CB1 może powodować zahamowanie apetytu i mniejszy przyrost masy ciała, a stymulowanie receptora CB2 przyspiesza metabolizm, powodując utratę masy ciała. 

Medyczna marihuana w leczeniu otyłości

Marihuana lecznicza posiada liczne właściwości zdrowotne, które stosowane są w redukcji objawów różnego rodzaju chorób, m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów, choroby Parkinsona, boreliozy czy cukrzycy typu 2.  

Okazuje się, że medyczną marihuanę można również stosować w leczeniu otyłości, ponieważ nie tylko korzystnie wpływa na apetyt i regulację wagi, ale pomaga również w innych objawach związanych z otyłością i chorobami współwystępującymi. 

Zastosowanie medycznej marihuany w terapii otyłości – badania

Wiele badań dotyczących konopi i otyłości wykazuje, że stosowanie marihuany przyczynia się do wzrostu masy ciała, a nie jej obniżenia. Takie działanie jest wykorzystywane np. u pacjentów onkologicznych lub z AIDS, u których często dochodzi do wyniszczenia organizmu. Jednak według naukowców, regulacja metabolizmu i trawienia zależy od masy ciała i częstotliwości z jaką przyjmuje się marihuanę medyczną.

W jednym z dużych badań dotyczących populacji ogólnej wykazano, że regularni użytkownicy marihuany charakteryzują się niższymi wskaźnikami masy ciała w porównaniu do osób, które jej nie stosowały.

Naukowcy uważają, że może to wynikać z początkowego stanu wagi. Używanie marihuany reguluje masę ciała zwiększając ją u osób o niskiej masie ciała i zmniejszając u osób z nadwagą lub otyłością. 

Ponadto istotna jest również częstotliwość stosowania marihuany. Wydaje się, że krótkotrwałe przyjmowanie konopi może powodować przyrost masy ciała, a regularne ich użytkowanie oddziałuje regulująco na wagę, zwiększając ją tylko u osób z niedowagą. To sugeruje, że marihuana stosowana długotrwale może prowadzić do utraty wagi u osób z nadwagą lub otyłością.  

Inne badanie przeprowadzone w warunkach laboratoryjnych sprawdzało, jak zachowuje się mikroflora jelitowa otyłych mysz po podaniu THC. Wykazano, że myszy, którym regularnie podawano tetrahydrokannabinol nie wykazały wzrostu masy ciała. Ponadto zmienił się również ich skład mikroflory jelitowej, na taki, który występuje u zdrowych myszy z normalną masą ciała. To może dowodzić, że marihuana medyczna stosowana u osób otyłych regularnie, uniemożliwia przyrost masy ciała, a nawet powoduje jej spadek. 

Jednak dostępne badania mają wiele wad i nie wykazują jednoznacznie, jak marihuana wpływa na masę ciała. Część z nich dotyczyła ogólnie konopi, bez podania dokładnego stężenia THC i CBD, a inne stosowały bardzo niskie poziomy kannabinoidów, co nie do końca bada rzeczywisty potencjał marihuany w przypadku otyłości. 

Medyczna marihuana a otyłość – podsumowanie

Marihuanę medyczną stosuje się od dawna w leczeniu wielu dolegliwości. Według naukowców, jej przyjmowanie może być również pomocne w normowaniu masy ciała u osób z nadwagą i otyłością. 

Chociaż obecnie dostępne badania nie dają jednoznacznej odpowiedzi, czy leczenie marihuaną medyczną wpływa na regulację wagi, to niektóre z nich potwierdzają tę zależność, a nawet sugerują, że konopie mogą przeciwdziałać otyłości.

Jednak potrzeba większej ilości badań, które wezmą pod uwagę zarówno profil terpenowy, jak i częstotliwość stosowania marihuany, aby potwierdzić te wyniki. Mimo to, wydaje się, że długotrwałe przyjmowanie konopi medycznych nie spowoduje przyrostu masy ciała, a wręcz przeciwnie, może wyregulować apetyt i przyczynić się do spadku wagi.