Medyczna marihuana a marskość wątroby

Marskość wątroby jest nieodwracalna, co oznacza, że powstałych zmian nie da się w żaden sposób cofnąć. To sprawia, że od momentu wystąpienia pierwszych objawów, 5 lat przeżywa około 45% osób, a 10 lat jedynie 10-20%. Jednak im wcześniej wykryte zmiany w wątrobie, tym dłuższa szansa na przeżycie. Jak w takim przypadku może pomóc medyczna marihuana? Przeczytaj artykuł i sprawdź, który z kannabinoidów działa pozytywnie w marskości wątroby i w jaki sposób może on pomóc pacjentom zmagającym się z tą chorobą. 

Marskość wątroby – co to jest?

Marskość wątroby to choroba, w której dochodzi do nadmiernego zwłóknienia tego narządu, co sprawia, że zamiast zrazików wątrobowych (podstawowa struktura anatomiczna wątroby), miąższ wątroby składa się z różnej wielkości skupisk komórek wątrobowych, tzw. guzków regeneracyjnych, które są otoczone gęstymi pasmami tkanki łącznej.

Taka zmiana struktury narządu powoduje, że w niedostateczny sposób zachodzi wymiana substancji odżywczych i produktów przemiany materii, a także odpływ żółci do kanalików żółciowych, co prowadzi do niedokrwienia i martwicy komórek wątrobowych.

Postępująca martwica prowadzi do uszkodzenia wątroby i jej niewydolności. I chociaż jest to narząd o silnym potencjale regeneracyjnym, np. w przypadku usunięcia jej fragmentu, to długotrwałe działanie szkodliwych czynników, takich jak alkohol, wirusy, czy metale ciężkie, to uniemożliwia. 

Warto również wiedzieć, że marskość wątroby jest nieodwracalna.  

Przyczyny marskości wątroby

Choroby wątroby mogą zostać wywołane wieloma różnymi czynnikami. W przypadku marskości wątroby, główną przyczyną jest nadmierne spożycie alkoholu (marskość alkoholowa), które może zakończyć się nawet rozwojem raka wątrobowokomórkowego. Rzadziej natomiast podłożem jest wirusowe zapalenie wątroby typu C, czy inne jego rodzaje, w tym WZW B. 

Marskość wątroby może się również rozwinąć w wyniku chorób dróg żółciowych, jak np. pierwotne zapalenie dróg żółciowych (marskość żółciowa), niedrożność wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych, czy niedrożność zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych.

Choroba może się pojawić także w wyniku chorób metabolicznych. Do takich chorób należy m.in. choroba Wilsona, hemochromatoza, mukowiscydoza i porfiria. Prawdopodobieństwo zachorowania zwiększa się także u osób długotrwale przyjmujących leki, takie jak m.in. metotreksat i amiodaron. 

Co ważne, u niektórych osób, szczególnie otyłych i prowadzących niezdrowy tryb życia, może pojawić się marskość w wyniku niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby. 

Objawy marskości wątroby

Marskość wątroby przez długi czas rozwija się nie powodująć żadnych dolegliwości, a do jej rozpoznania zazwyczaj dochodzi przypadkowo, np. podczas wykonywania rutynowych badań USG lub przez podwyższone próby wątrobowe we krwi, którym towarzyszą specyficzne dla choroby objawy. 

Jednak po pewnym czasie, zaczynają występować niecharakterystyczne dolegliwości, w tym bezsenność, gorsza tolerancja wysiłku, odbijanie po posiłkach, świąd skóry, uczucie zmęczenia, wzdęcia i zmniejszenie apetytu, które zwykle pacjenci przypisują innym schorzeniom, takim jak np. zespół jelita drażliwego, czy alergia.

Wraz z postępowaniem choroby, pojawiają się bardziej charakterystyczne objawy, które są spowodowane przez zaburzenia metabolizmu wątrobowego oraz narastaniem ciśnienia krwi w krążeniu wrotnym. Do takich symptomów zalicza się m.in.

• jadłowstręt;
• krwawienia z nosa i dziąseł;
• łatwe powstawanie siniaków;
• obrzęki podudzi;
• narastanie obwodu brzucha (wodobrzusze);
• nocne skurcze mięśni podudzi;
• obecność na skórze gwiaździstych naczyniaków;
• obrzęk ślinianek przyusznych („chomikowaty” wygląd twarzy);
• osteoporozę i skłonność do złamań kości;
• skłonność do mdłości, wymiotów, biegunki lub luźnych stolców;
• stany podgorączkowe i skłonność do zakażeń;
• zaburzenia psychiczne (np. zmiany zachowania);
• żółtaczkę.

Dodatkowo, u mężczyzn może pojawić się bolesne powiększenie gruczołów piersiowych, utrata owłosienia pachowego, zanik jąder i zmniejszenie popędu płciowego, a u kobiet może wystąpić bezpłodność, brak miesiączki oraz nadmierne owłosienie na twarzy i przedramionach.

Leczenie marskości wątroby

Marskość wątroby to schorzenie postępujące, które jest nieodwracalne i jak dotąd, nie ma leków, które skutecznie przywracają prawidłowe funkcjonowanie tego narządu. Rokowania pacjenta zależą głównie od stopnia zaawansowania choroby i stosowania się do zaleceń lekarskich.

Jednak podstawą we wszystkich chorobach wątroby jest zmiana stylu życia, w tym stosowanie odpowiedniej diety i zaprzestanie picia alkoholu. Istotne jest również leczenie farmakologiczne, które dopasowuje się indywidualnie do stanu zdrowia pacjenta i występujących objawów.

Farmakologia

U pacjentów z wodobrzuszem konieczne jest wyrównanie zaburzeń elektrolitowych. Ponadto podaje się leki moczopędne, a w razie potrzeby nakłuwa się jamę otrzewnową w celu usunięcia płynu. W bardzo ciężkich przypadkach, lekarz może również zadecydować o wykonaniu zespolenia pomiędzy krążeniem wrotnym, a systemowym (TIPS).

Marskość wątroby przebiegająca z nadciśnieniem wrotnym, która objawia się np. żylakami przełyku, powoduje, że stosuje się leki obniżające ciśnienie w układzie wrotnym, głównie betablokery i statyny. 

W przypadku wystąpienia objawów encefalopatii wątrobowej, lekarz musi najpierw ustalić czynnik ją wywołujący, a dopiero w kolejnym kroku wprowadzić odpowiednie leki. W zależności od przyczyny, mogą to być antybiotyki, laktuloza lub asparaginian ornityny.  

Przeszczep wątroby

Przeszczep wątroby to jedyna metoda, która pozwala na wyleczenie choroby. Jednak bardzo duża część osób z aktywnym uzależnieniem od alkoholu, nie kwalifikuje się do tego zabiegu, ponieważ picie alkoholu jest przeciwwskazaniem do jego wykonania. 

Inne sposoby leczenia marskości wątroby

Leczenie marskości wątroby można również wspomóc innymi metodami. Jedną z nich jest terapia medyczną marihuaną, która posiada udowodnione działanie terapeutyczne w różnych chorobach wątroby.

Jak marihuana wpływa na choroby wątroby?

Używanie konopi indyjskich wpływa na organizm poprzez układ endokannabinoidowy, który jest jednym z podstawowych układów fizjologicznym w ciele człowieka. Odpowiada on za utrzymywanie wewnętrznej równowagi, a także bierze udział w większości procesów, takich jak apetyt, ból, metabolizm, odporność, czy sen. 

Przyjęcie dawki marihuany powoduje, że zawarte w niej kannabinoidy, w tym THC i CBD występujące w największej ilości, wpływają na receptory kannabinoidowe CB1 i CB2, co wywołuje różnego rodzaju efekty terapeutyczne. 

THC posiada m.in. właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, zmniejszające nudności i wymioty oraz zwiększające apetyt. Z kolei CBD wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające, a także poprawiające samopoczucie. Ma również właściwości chroniące komórki wątroby, co może wskazywać na potencjał leczniczy tego kannabinoidu w przewlekłych chorobach wątroby, takich jak np. zwłóknienie wątroby.

Układ endokannabinoidowy i jego wpływ na przebieg chorób wątroby

Naukowcy wykazali również, że układ endokannabinoidowy ma związek z chorobami wątroby i wpływa na ich przebieg, a kluczową rolę w leczeniu uszkodzenia wątroby odgrywają receptory kannabinoidowe CB2.

W marskości wątroby badano również agonizm i antagonizm receptorów CB1 i CB2. Naukowcy wykazali, że poziom receptorów CB1 i CB2 jest podwyższony u osób z marskością wątroby. Co więcej, aktywacja CB1 wzmaga fibrogenezę, która inicjuje czynniki jak np. toksyny i wirusy, prowadząc do martwicy i uruchomienia reakcji zapalnej, podczas gdy aktywacja CB2 przeciwdziała postępowi zwłóknienia.

Zatem aktywacja receptorów CB1 jest niekorzystna w chorobach wątroby, a to THC odpowiada za ich modulację, i chociaż jest to związek wykazujący zdrowotne działanie, to w przypadku chorób wątroby nie jest najlepszym wyborem. Natomiast CBD, które wpływa przede wszystkim na receptory CB2, wykazuje ogromny potencjał leczniczy w marskości wątroby.  

Medyczna marihuana w leczeniu marskości wątroby

Marihuana medyczna dzięki zawartym w niej substancjom aktywnym posiada szereg właściwości leczniczych, które z powodzeniem wykorzystuje się w leczeniu różnych dolegliwości i chorób. 

Medyczną marihuanę stosuje się w takich chorobach jak np. anoreksja, borelioza, fibromialgia, padaczka, reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, zaburzenia lękowe, czy zespół stresu pourazowego (PTSD). W niektórych przypadkach, stosowanie marihuany może również zatrzymać postęp choroby.

Leczenie marskości wątroby medyczną marihuaną – badania

W przypadku chorób wątroby, obserwuje się zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ marihuany, ponieważ niektóre badania sugerują, że właściwości CBD mogą zmniejszać stan zapalny, poprawiać funkcjonowanie wątroby i łagodzić objawy związane z marskością wątroby, a THC może niekorzystnie oddziaływać na zapalenie i zwłóknienie wątroby. Jednak przyjrzyjmy się pozytywnym aspektom związanym z używaniem konopi indyjskich. 

W jednym z badań, które zostało opublikowane w czasopiśmie “World Journal of Hepatology” naukowcy odkryli, że osoby regularnie przyjmujące konopie indyjskie mają niższe prawdopodobieństwo rozwoju niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD) w porównaniu z osobami nieużywającymi marihuany w ogóle. Jednak konopie indyjskie wiązały się z częstszym występowaniem wodobrzusza, ale nie wpływały na rozwój nadciśnienia wrotnego, żylaków, krwawień z żylaków i marskości wątroby.

CBD w marskości wątroby

CBD to związek bezpieczny, który nie posiada właściwości psychoaktywnych i jest dobrze tolerowany przez pacjentów. Nie powinno więc nikogo dziwić, że związek ten pozytywnie wpływa na funkcjonowanie wątroby.

W jednym z badań klinicznych wykazano, że kannabidiol CBD wpływa wyjątkowo korzystnie na wątrobę, wykazując działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i hepatoprotekcyjne. Posiada również właściwości przeciwzwłóknieniowe, co jest pomocne do zmniejszania wydzielania kolagenu powodującego zwłóknienie. 

Ponadto, związek ten może także zmniejszyć niektóre zmiany w wątrobie spowodowane przez niewłaściwą dietę i alkohol oraz zmniejszyć ból spowodowany uciskiem na otaczające wątrobę nerwy i zatrzymać dalsze zwłóknienie. 

Medyczna marihuana a marskość wątroby – podsumowanie

Ze względu na szereg właściwości terapeutycznych, kannabinoidy zawarte w medycznej marihuanie mogą być pomocne w leczeniu marskości wątroby. Na szczególną uwagę zasługuje jednak CBD, który wyjątkowo korzystnie wpływa na ten narząd, zmniejszając stan zapalny, chroniąc hepatocyty i zapobiegając dalszym zwłóknieniom.

Mimo to potrzebne są dalsze badania, które dadzą jednoznacznie odpowiedź, czy w przypadku marskości wątroby sprawdzają się jedynie preparaty zawierające samo CBD, czy medyczna marihuana z wysokim stężeniem kannabidiolu i niewielką ilością THC. 

Jednak zawsze ostateczną decyzję o włączeniu terapii konopnej podejmuje lekarz, na podstawie występujących objawów i historii choroby.