17/09/2022

Autor:

Alicja Kisiel

Medyczna marihuana a chłoniak

Chłoniaki to najczęstsze nowotwory krwi, których rokowania zależą od ich przebiegu. Leczenie polega głównie na podawaniu chemio- lub radioterapii, które choć skuteczne, powodują nieprzyjemne działania niepożądane. Czy medyczna marihuana może pomóc pacjentom z chłoniakiem? Okazuje się, że tak, ponieważ świetnie radzi sobie ze skutkami ubocznymi leczenia, a w niektórych przypadkach, może również zmniejszyć namnażanie się komórek rakowych. Sprawdź, w jaki sposób, dzięki leczeniu medyczną marihuaną, można poprawić funkcjonowanie pacjentów z chłoniakiem.

Czym jest chłoniak?

Chłoniak to nowotwór złośliwy układu chłonnego (limfatycznego), na który składają się węzły chłonne, grudki chłonne, szpik kostny, grasica, śledziona, migdałki oraz naczynia limfatyczne. Narządy te wytwarzają limfocyty, które uczestniczą w zwalczaniu infekcji i odpowiadają za odporność swoistą, skierowaną na konkretny czynnik chorobotwórczy. Jednak w wyniku nieprawidłowego i niekontrolowanego rozrostu tkanki limfatycznej, dochodzi do powstania chłoniaka.

Chociaż chłoniak może znajdować się w różnych miejscach, to najczęściej zajmuje węzły nadobojczykowe, pachowe, w śródpiersiu i te należące do pierścienia chłonnego Waldeyera, czyli w gardle. Rzadziej dotyka węzłów pachwinowych, karkowych i szyjnych, a także miejsc pozawęzłowych, jak np. śledziona

Rodzaje chłoniaków

Chłoniaki dzieli się na:

ziarnicze,
nieziarnicze.

Chłoniaki ziarnicze

Chłoniak ziarniczy (chłoniak Hodgkina) to nowotwór wywodzący się z limfocytów B. W jego przebiegu stwierdza się obecność nieprawidłowych krwinek białych w postaci komórek Reed i Sternberga.

Według klasyfikacji WHO z 2016 roku, ten rodzaj chłoniaka dzieli się na dwa typy – postać guzkową o łagodniejszym i wieloletnim przebiegu oraz postać klasyczną, która jest agresywniejsza i ma niekorzystne rokowania.

Chłoniaki nieziarnicze

Chłoniak nieziarniczy (chłoniak nie-Hodgkina) zalicza się do nowotworów rzadkich, w których dochodzi do nieprawidłowego rozrostu limfocytów B, T lub NK. Najczęściej dotyczy ludzi po 70 roku życia, jednak zdarza się również u ludzi młodych.

Ten rodzaj chłoniaka dzieli się na trzy główne typy w zależności od przebiegu. Wyróżnia się chłoniaki o przebiegu powolnym (np. chłoniak grudkowy), chłoniaki o agresywnym przebiegu i chłoniaki o bardzo agresywnym przebiegu (chłoniak Burkitta).

Aktualnie istnieje kilkadziesiąt typów i podtypów chłoniaków nieziarniczych.

Przyczyny chłoniaka

Jak dotąd nie udało się ustalić dokładnej przyczyny występowania chłoniaków. Jednak istnieją pewne czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo ich rozwoju. Wśród nich wyróżnia się m.in.:

aberracje chromosomowe,
długotrwałą ekspozycję na promieniowanie jonizujące,
infekcje wirusowe (wirus EBV, HTLV-1, HCV oraz HIV),
narażenie zawodowe u pracowników przemysłu chemicznego oraz gumowego,
niedobory odporności wrodzone i nabyte,
obecność chorób autoimmunologicznych (np. celiakii, reumatoidalnego zapalenia stawów),
otyłość,
przebyte infekcje bakteryjne (np. borelioza, Helicobacter pylori),
radio- lub chemioterapia,
środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy).

Objawy chłoniaka

Chłoniaki przez długi czas mogą nie dawać żadnych objawów lub powodować dolegliwości niespecyficzne, które ciężko powiązać z nowotworem. Pierwszymi symptomami tego rodzaju nowotworu są zazwyczaj: gorączka, osłabienie organizmu, zmęczenie i powiększenie obwodowych węzłów chłonnych.

Do innych objawów chłoniaka zalicza się:

ból brzucha,
ból kości,
częste infekcje górnych dróg oddechowych,
dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego,
duszności i problemy z oddychaniem,
nietolerancja wysiłku,
nocne poty,
powiększenie wątroby i śledziony,
swędzące zmiany skórne,
utrata masy ciała,
żółtaczka.

Leczenie chłoniaka

W leczeniu raka chłoniaka podstawą jest chemio- i radioterapia, którą dobiera się indywidualnie do każdego pacjenta w oparciu o zaawansowanie choroby i ogólny stan zdrowia. Jednak zdecydowanie częściej wykorzystuje się radioterapię, ponieważ większość chłoniaków jest radioczuła i dobrze reaguje na naświetlanie.

W przypadku braku poprawy, lekarz wprowadza immunoterapię z wykorzystaniem przeciwciał monoklonalnych lub immunoterapię w połączeniu z chemioterapią, co określa się jako immunochemioterapia. Tego rodzaju terapie dostosowuje się do rodzaju chłoniaka.

Rokowania chłoniaka

Chłoniaki rozpoznane we wczesnym stadium w większości przypadków są uleczalne. Najlepsze efekty obserwuje się u pacjentów z chłoniakiem Hodgkina, gdzie nawet 90% pacjentom udaje się uzyskać trwałe wyleczenie.

Gorsze rokowania występują u osób, których chłoniak jest oporny na leczenie lub ma niską wrażliwość na chemioterapię. W takich przypadkach, sukcesem jest uzyskanie częściowej remisji choroby.

Jak konopie wpływają na chłoniaka?

Konopie wpływają na organizm poprzez układ endokannabinoidowy (ECS), który odpowiada za utrzymywanie homeostazy, czyli wewnętrznej równowagi organizmu, a także bierze udział w większości procesów i reakcji, takich jak np. apetyt, ból, funkcje rozrodcze, odporność, pamięć, przemiana materii, czy sen.

Układ ECS składa się z trzech elementów, takich jak:

endokannabinoidy,
enzymy metaboliczne,
receptory kannabinoidowe CB1 i CB2.

Zawarte w konopiach kannabinoidy, dzięki podobnej budowie do wewnętrznie wytwarzanych w organizmie endokannabinoidów, są w stanie wpływać na receptory i modulować ich działanie, co wywołuje różnego rodzaju efekty zdrowotne.

W przypadku chłoniaka, związki chemiczne zawarte w medycznej marihuanie mogą pomóc m.in. złagodzić ból związany z nowotworem, poprawić apetyt oraz zmniejszyć nudności i wymioty.

Medyczna marihuana w leczeniu chłoniaka

Leczenie medyczną marihuaną staje się coraz bardziej popularne, ponieważ zawarte w niej kannabinoidy wykazują szereg właściwości leczniczych, w tym działanie przeciwbólowe, przeciwdrgawkowe, przeciwzapalne, czy zmniejszające nudności i wymioty, co pomaga złagodzić skutki uboczne chemioterapii.

Okazuje się, że medyczną marihuanę można również wykorzystać w leczeniu chłoniaków.

Zastosowanie medycznej marihuany w leczeniu nowotworów chłoniaków – badania

Chemioterapia pomimo skuteczności, wiąże się również z nieprzyjemnymi działaniami niepożądanymi, takimi jak np. nudności, pogorszenie ogólnego samopoczucia, czy spadek masy ciała. To sprawia, że wielu pacjentów zaczęło szukać metod łagodzących te dolegliwości i tak trafiło na medyczną marihuanę.

W 2010 roku w Tel-Awiwie przeprowadzono badanie na pacjentach z chłoniakiem Hodgkina. Wśród nich 46% miało zdiagnozowaną chorobę we wczesnym stadium, a u 88% uzyskano całkowitą odpowiedź na leczenie. Medyczną marihuanę stosowało 38% i nie było znaczących różnic w charakterystyce wyjściowej pomiędzy użytkownikami konopi indyjskich i osobami, które ich nie używały.

Dzięki medycznej marihuanie, pacjenci zgłosili poprawę w zakresie:

apetytu – 82% badanych,
bólu – 94%,
nudności – 79%,
ogólnego samopoczucia – 87%.

Ponadto, 81,5% badanych zgłosiło ogólną skuteczność marihuany w łagodzeniu objawów, co sprawia, że jest ona pomocna w zmniejszaniu działań niepożądanych związanych z chemioterapią i radioterapią.

Leczenie medyczną marihuaną i jej działanie przeciwnowotworowe – czy to możliwe?

Niektóre badania dotyczące medycznej marihuany i zawartych w niej kannabinoidów sugerują, że CBD, CBG i THC, mogą wpływać na komórki rakowe i utrudniać ich rozmnażanie, co może przyczynić się do zdrowienia pacjenta.

Poza bezpośrednim wpływem na komórki nowotworowe, kannabinoidy mogą również wpływać na mikrośrodowisko nowotworu złośliwego, które dotyczy nie tylko komórek rakowych, ale również naczyń krwionośnych, które odżywiają nowotwór, podścieliska oraz licznych komórek układu odpornościowego.

Jednak stosowanie kannabinoidów do leczenia raka nie jest obecnie powszechne ze względu na zbyt małą ilość dowodów naukowych, które jednoznacznie potwierdzałyby, że THC i CBD zmniejszają ilość komórek nowotworowych wszystkich rodzajów raka. Mimo to, z pewnością przynoszą pacjentom cały szereg korzyści psychicznych i fizycznych, co pomaga im zmniejszyć różne dolegliwości, a także poprawiać samopoczucie oraz komfort życia w przebiegu choroby nowotworowej.

W przypadku pacjentów onkologicznych, kannabinoidy można stosować pod postacią medycznej marihuany lub preparatów dostępnych bez recepty, np. oleju CBD. Najlepiej porozmawiać o tym z lekarzem zajmującym się leczeniem raka za pomocą medycznej marihuany, który na podstawie dokładnego wywiadu, występujących objawów i stanu zdrowia, dobierze odpowiednią terapię.