Medyczna marihuana a ból głowy. Jak konopie pomagają w łagodzeniu bólu głowy

Ból głowy to najczęściej występujący rodzaj bólu, który dotyka każdego człowieka chociaż raz w życiu. Metod walki z bólem jest wiele i poza tradycyjną terapią farmakologiczną można również skorzystać z medycznej marihuany. Czy marihuana medyczna jest w stanie pomóc w każdym rodzaju bólu głowy? Przeczytaj artykuł i sprawdź, co na ten temat mówią badania. 

Czym jest ból głowy?

Ból głowy to dolegliwość zlokalizowana w obrębie głowy, odczuwana wewnątrz czaszki, a także w okolicy oczodołów i skroni. Może przybierać różne formy – być ostry, dokuczliwy, rozlany lub tępy.

Każdy ból głowy może niekorzystnie wpływać na codzienne funkcjonowanie. Jednak u osób często doświadczających ostrych lub przewlekłych bólów głowy, pogorszeniu ulega zarówno jakość, jak i komfort życia. 

Rodzaje bólu głowy

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) sklasyfikowała bóle głowy i podzieliła je w zależności od przyczyny, na pierwotne bóle głowy i wtórne. Zdecydowaną większość przypadków stanowią pierwotne bóle głowy.

Pierwotne bóle głowy

Pierwotne bóle głowy, nazywane również samoistnymi, cechują się brakiem dokładnej przyczyny, która mogła je spowodować. U osób doświadczających tego rodzaju bólu nie stwierdza się żadnych zmian strukturalnych w mózgu, dlatego za główną przyczynę uważa się zmiany w naczyniach, nerwach lub nieprawidłowe wytwarzanie neuroprzekaźników.

Wśród nich wyróżnia się:

• migrenowe bóle głowy,
• napięciowe bóle głowy,
• trójdzielno-autonomiczne bóle głowy (np. klasterowy ból głowy, hemikrania napadowa, hemikrania ciągła).

Istnieją jeszcze inne rodzaje pierwotnych bólów głowy, takie jak m.in. kaszlowy, wysiłkowy, kłujący czy śródsenny. 

Wtórne bóle głowy

Wtórne bóle głowy, określane również jako objawowe, są konsekwencją choroby, zakażenia lub urazu i najczęściej wiążą się z przemieszczaniem bądź uciskiem dużych naczyń żylnych, tętnic i opon mózgowych. 

W większości przypadków dotyczą urazów głowy lub szyi, chorób naczyń wewnątrzczaszkowych, chorób oczu, uszu, nosa, zatok przynosowych, jamy ustnej i szyi, a także innych struktur zlokalizowanych w obrębie twarzy lub czaszki. 

Ten rodzaj bólu głowy może pojawić się również w wyniku zaburzeń psychicznych oraz działania różnych substancji chemicznych (np. leków) i reakcji po ich odstawieniu. 

Migrenowe bóle głowy

Migrena to choroba przewlekła, która charakteryzuje się napadowym bólem głowy o dużym nasileniu. Związana jest z wrodzoną skłonnością do nadmiernego reagowania układu nerwowo-naczyniowego głowy na bodźce wewnętrzne i zewnętrzne, takie jak np. stres, miesiączka, nadmierny wysiłek fizyczny, alkohol, intensywny hałas, zapach czy światło.

Do migreny mogą się również przyczynić niektóre pokarmy. Badania wykazały, że spożywanie dojrzewających serów pleśniowych, wędzonych ryb, mięsa, czekolady, czerwonego wina i innych produktów bogatych w tyraminę, może wywołać lub nasilić migrenę. Podobne działanie obserwuje się po niektróych lekach (np. estrogenach, inhibitorach 5-fosfosdiesterazy).

Charakterystyka ataku migrenowego

Napady migreny mogą składać się z kilku faz, które następują po sobie. Wyróżnia się fazę zwiastunową migreny, aurę (zespół objawów neurologicznych pojawiających się tuż przed bólem głowy) i ból głowy. 

Objawy migreny związane z aurą to m.in.:

• mroczki,
• podwójne widzenie,
• zaburzenia ostrości widzenia,
• zawroty głowy,
• światłowstręt,
• szumy w uszach,
• nadwrażliwość na zapachy,
• nudności,
• ogólne osłabienie,
• osłabienie słuchu,
• zaburzenia równowagi. 

W fazie zwiastunowej migreny, przed wystąpieniem bólu głowy (nawet do 24h wcześniej) pojawia się m.in. zmęczenie, problemy z koncentracją, nadmierne łaknienie i rozdrażnienie. W aurze objawy rozpoczynają się około 5-20 minut przed bólem głowy.

W przypadku migrenowych bólów głowy, ból pojawia się najczęściej po jednej stronie głowy. Opisuje się go jako pulsujący, stopniowo narastający, o umiarkowanym lub znacznym nasileniu. Zdecydowanie rzadziej dotyczy obu stron.

Czas trwania migreny to od 4 do nawet 72 godzin. Ilość napadów może być różna, ale w większości przypadków waha się od 1 do 2 w miesiącu. 

Napięciowe bóle głowy

Napięciowy ból głowy to rodzaj umiarkowanego bólu, który występuje obustronnie i nie jest pulsujący. Opisywany jest jako tępy, rozlany i uciskowy. Zwykle dotyczy okolicy czołowej, rzadziej ciemieniowej i potylicy. Często podczas bólu obserwuje się również zwiększone napięcie i tkliwość mięśni głowy i szyi.

Chociaż przyczyny występowania napięciowego bólu głowy nie są do końca znane, to na jego pojawienie się wpływają głównie czynniki psychiczne, m.in. lęk, stres i depresja. 

Napięciowy ból głowy może pojawiać się epizodycznie lub przyjmować charakter przewlekły, a czas jego trwania wynosi od paru godzin do nawet kilku dni. 

Klasterowy ból głowy

Klasterowy ból głowy objawia się napadami silnego bólu, który występuje jednostronnie zawsze po tej samej stronie głowy, w okolicy oczodołu oraz obszaru czołowo-skroniowego. Napady występują kilka razy dziennie (nawet do 8 razy) i mogą utrzymywać się od 15 do nawet 180 minut. 

Ten rodzaj bólu głowy pojawia się nagle, chociaż jego wystąpieniu sprzyja np. wypicie alkoholu lub przyjęcie niektórych leków. Często towarzyszy mu zaczerwienienie spojówek, łzawienie oczu, uczucie zatkanego nosa, wodnisty katar i wzmożona potliwość czoła po jednej stronie. 

Ból klasterowy może również sprawiać, że osoba cierpiąca z powodu tego rodzaju bólu staje się niespokojna, nadmiernie ruchliwa i agresywna. 

Leczenie bólu głowy

Leczenie bólu głowy zależy w dużej mierze od jego rodzaju. Na migrenowy ból głowy stosuje się głównie tryptany i niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen). W przypadku silnych mdłości dodatkowo włącza się leki przeciwwymiotne. Na łagodzenie bólu głowy typu migrenowego pomaga również położenie się w ciemnym i cichym pomieszczeniu. 

Ból głowy typu napięciowego leczy się za pomocą leków przeciwbólowych, np. aspiryny czy paracetamolu. Można również korzystać z preparatów skojarzonych z kofeiną. Jednak podstawą powinna być terapia przyczynowa, która polega na unikaniu stresu i leczeniu zaburzeń natury psychicznej.

Klasterowy ból głowy obejmują okresy zaostrzeń i remisji, dlatego leczenie stosuje się tylko w fazie ostrej choroby. Najczęściej w łagodzeniu bólu wykorzystuje się doraźne środki, takie jak np. zastrzyk z sumatryptanu czy glikokortykosteroidy. W przypadku przewlekłych bólów głowy lekarz może rozważyć również dodatkowe leki.

Leczenie migreny oraz innych rodzajów bólów głowy można również wspomóc przy użyciu leczniczej marihuany.

Jak konopie wpływają na ból głowy?

Konopie oddziałują na organizm poprzez układ endokannabinoidowy (ECS), który jest jednym z fizjologicznych systemów znajdujących się w ciele człowieka. Jego zadaniem jest 

utrzymywanie wewnętrznej równowagi oraz regulacja większości procesów i funkcji, takich jak np. apetyt, przemiana materii, sen, odporność, samopoczucie czy reakcja na ból. 

System ten składa się m.in. z receptorów kannabinoidowych rozmieszczonych po całym ciele i endokannabinoidów, które są wytwarzane wewnątrz organizmu. Kannabinoidy zawarte w konopiach dzięki podobnej budowie do endokannabinoidów, mogą wpływać na receptory i powodować różne efekty zdrowotne, w tym uśmierzanie bólu.   

Medyczna marihuana w leczeniu bólu głowy

Medyczna marihuana posiada szereg zastosowań terapeutycznych, które wykorzystuje się w leczeniu licznych chorób, nawet tych ciężkich i przewlekłych. Jednym z jej najczęstszych zastosowań jest właśnie łagodzenie bólu różnego rodzaju. 

Według badań, stosowanie medycznej marihuany sprawdza się w leczeniu migrenowych bólów głowy, klasterowych bólów głowy, a także napięciowych bólów głowy. Ponadto w wielu przypadkach, jej używanie pomaga w objawach towarzyszących bólowi, takich jak np.  zaburzenia snu czy nudności.

Migrenowy ból głowy a marihuana – badania

Jedno z badań prowadzonych w latach 2016-2019 sprawdzało, jak stosowanie konopi indyjskich wpływa na migrenę i ból głowy. W badaniu wzięło udział prawie 700 osób, które za pomocą aplikacji rejestrowały szczegółowe dane o używaniu marihuany. 

Dane obejmowały m.in. rodzaj i częstotliwość bólu głowy, charakterystykę produktu, metodę spożywania konopi oraz intensywność objawów przed i po samodzielnym podaniu marihuany (od 0 do 10). 

Po tym czasie naukowcy zebrali informacje na temat 1910 bólów głowy i 582 przypadków migreny, co pozwoliło wykazać, że marihuana sprawdza się w leczeniu migreny i bólów głowy. Terapia medyczną marihuaną wpływała również na zmniejszenie częstości występowania i nasilenia napadów migreny. 

Okazało się, że 94 proc. użytkowników doświadczyło zmniejszenia bólu w ciągu dwóch godzin, przy czym mężczyźni odczuwali większą poprawę niż kobiety. Ponadto lepiej sprawdzały się odmiany konopi indyjskich zawierających stężenie THC 10% i wyższe w porównaniu do słabszych poziomów kannabinoidów. 

Kolejne badanie z 2018 roku wykazało, że THC jest skuteczne w łagodzenie bólu migrenowego, a jego właściwości są 20 razy bardziej przeciwzapalne niż aspiryny. W badaniu zwrócono również uwagę na terpeny, takie jak pinen, mircen i beta kariofilen, które potęgują przeciwbólowe działanie marihuany. 

Istotne znaczenie miała również forma podania. Okazuje się, że najszybsze efekty badani osiągali, kiedy medyczną marihuanę stosowali poprzez waporyzację. Jest to również najczęściej rekomendowana forma stosowania konopi przez lekarzy. 

Łagodzenie bólu głowy za pomocą marihuany

Badania dotyczące zastosowania marihuany w napięciowych bólach głowy są rzadkie, ale sugerują, że użytkowanie konopi prowadzi do zmniejszenia bólu i innych dolegliwości występujących podczas ataków. 

W przypadku napięciowych bólów głowy, istotne może być również pozytywne działanie medycznej marihuany na zaburzenia snu, ponieważ poprawa jakości snu u wielu pacjentów przyczynia się do łagodzenia napięciowego bólu. 

Badania wykazały, że zaburzenia snu często zwiększają wypalenie receptorów bólu, co może zwiększać częstotliwość napięciowego bólu głowy. Co więcej, wielu pacjentów cierpiących na ten rodzaj bólu zgłasza, że krótki sen i jego niska jakość pogarszają ból głowy. 

To sprawia, że stosowanie medycznej marihuany w napięciowym bólu głowy może działać zarówno na zmniejszenie bólu, jak i poprawę snu, co pośrednio również przyczynia się do redukcji dolegliwości bólowych. 

Medyczna marihuana a ból głowy – podsumowanie

Medyczna marihuana łagodzi migreny, klasterowe i napięciowe bóle głowy, co zostało udowodnione w licznych badaniach naukowych. Ponadto korzystnie wpływa na inne dolegliwości towarzyszące bólowi, takie jak nudności, zawroty głowy czy problemy ze snem. 

W leczeniu bólu głowy (np. migrenowych bólach głowy) istotne jest również odpowiednie stężenie kannabinoidów i forma podania. Najlepsze efekty osiąga się stosując konopie zawierające wyższe stężenia THC niż CBD poprzez waporyzację.