Ból nerek — skąd pochodzi ból i dlaczego nerki bolą?

Ból nerek może być spowodowany przez wiele różnych schorzeń. W związku z tym, że często mylony jest z bólem brzucha lub kręgosłupa, to rozpoznaje się go podczas badania fizykalnego i po objawach towarzyszących. Przeczytaj artykuł i sprawdź, jak odróżnić ból nerek od bólu kręgosłupa i jak skutecznie go zmniejszyć. 

Gdzie leżą nerki?

Nerki to parzysty narząd o charakterystycznym kształcie fasoli, który należy do układu moczowo-płciowego. Wraz z nadnerczami znajduje się w tylnej części jamy brzusznej, symetrycznie po obu stronach kręgosłupa i nieco poniżej żeber. 

Nerki pełnią w organizmie niezwykle ważne funkcje. Odpowiadają m.in. za filtrowanie krwi i usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii. Ponadto utrzymują prawidłowe stężenie elektrolitów i innych składników krwi. 

Ból nerek – przyczyny 

Przyczyny bólu nerek mogą być różne. Jednak najczęściej podłożem tej dolegliwości jest kamica nerkowa, kłębuszkowe zapalenie nerek, kolka nerkowa, nowotwór nerki, ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek, torbiel nerki i zastój moczu w nerce (wodonercze).

Kamica nerkowa

Kamicę nerkową stwierdza się, gdy w drogach moczowych występują złogi, potocznie nazywane kamieniami nerkowymi. Złogi te mogą występować w różnych częściach przewodu moczowego, nie tylko w nerkach, ale również w moczowodach i pęcherzu moczowym. 

Kamienie sprawiają, że moczowody stają się niedrożne, co utrudnia swobodny przepływ moczu, a także uszkadzają mięśniówkę, co wywołuje silny ból zlokalizowany w odcinku lędźwiowym. Kamicy mogą towarzyszyć także:

• bladość skóry,
• częste oddawanie moczu w małej ilości,
• dreszcze,
• nudności i wymioty,
• silne parcie na mocz,
• wysoka gorączka,
• zimne poty. 

Kolka nerkowa

W kolce nerkowej występuje nieprzyjemny ból w okolicy lędźwiowej, który promieniuje aż do pachwin i jąder lub warg sromowych. Bólowi często towarzyszą również inne dolegliwości, takie jak bladość, częste oddawanie moczu w małych ilościach, dreszcze, gorączka, krew w moczu, niskie ciśnienie tętnicze, nudności, parcie na mocz, pocenie się i wymioty.

Odmiedniczkowe zapalenie nerek

Przyczyną odmiedniczkowego zapalenia nerek jest najczęściej bakteria E.coli, która dostaje się z okolic odbytu do cewki moczowej. Jednak stan ten może być również spowodowany przez zakażenie grzybicze lub wirusowe i prowadzić nawet do niewydolności nerek.  

Objawy towarzyszące odmiedniczkowemu zapaleniu nerek to:

• dreszcze,
• ból i pieczenie podczas oddawania moczu, 
• krwiomocz,
• nudności i wymioty, 
• ostry ból w odcinku lędźwiowym, 
• parcie na pęcherz,
• stan podgorączkowy lub wysoka gorączka. 

Śródmiąższowe zapalenie nerek

Ostre śródmiąższowe zapalenie nerek najczęściej rozwija się w wyniku przyjmowania niektórych leków (np. antybiotyków), a przyczyną przewlekłej postaci choroby jest zazwyczaj dna moczanowa, niewyleczone zapalenie pęcherza moczowego, czy zatrucie metalami ciężkimi.

Objawem śródmiąższowego zapalenia nerek jest ból zlokalizowany w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, a także bóle stawów, krwiomocz, nadciśnienie tętnicze, obrzęki nóg, skąpomocz, wysoka gorączka i wysypka.  

Torbiele nerek

Torbiele nerek to nieprawidłowe twory wypełnione płynem, które w zależności od rozmiarów i umiejscowienia mogą zaburzać funkcjonowanie tego narządu. Do głównych objawów związanych z torbielami zalicza się ból brzucha i pleców. W przypadku pęknięcia torbieli może pojawić się również silny ból nerek i krwiomocz. 

Objawy bólu nerek

Ból nerki można pomylić z bólem zlokalizowanym w jamie brzusznej lub bólem kręgosłupa, co sprawia, że problemy z nerkami rozpoznaje się dzięki dodatkowym dolegliwościom, które często towarzyszą chorobom nerek. 

Do takich dolegliwości należy przede wszystkim:

• bolesne i nagłe parcie na pęcherz,
• ból podczas oddawania moczu,
• częste oddawanie moczu,
• krwiomocz,
• mętny kolor moczu,
• różowe zabarwienie moczu,
• trudności z utrzymaniem moczu.

Jednak z bólem nerek związane są również objawy ogólnoustrojowe, takie jak biegunka, dreszcze, gorączka, nudności, ogólne osłabienie, wymioty, zaparcia i zmęczenie. 

Leczenie bólu nerek

Dolegliwości bólowe związane są z jakąś chorobą, dlatego na początku istotne jest jej zdiagnozowanie i podjęcie odpowiedniego leczenia. Jednak w zależności od dokładnej przyczyny bólu nerek stosuje się głównie antybiotyki, leczenie laserowe (w kamicy nerkowej), a w przypadku guza nerki zabieg chirurgiczny i chemioterapię. 

Ból nerek – jak złagodzić? 

Ból nerek można zmniejszyć za pomocą tradycyjnych leków przeciwbólowych, najczęściej z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen, czy ketonal (wyjątek stanowi niewydolność nerek). W przypadku bardzo silnego bólu, lekarz może również przepisać morfinę. 

Wielu pacjentów korzysta także z ziołowych środków dostępnych bez recepty, które posiadają właściwości moczopędne i przeciwzapalne. Ponadto, pomocne są ciepłe okłady na plecy i picie odpowiedniej ilości płynów w ciągu dnia. 

Na ból nerek można również stosować medyczną marihuanę. 

Ból nerek – podsumowanie

Ból nerek to dolegliwość, która może być spowodowana przez wiele różnych chorób, nie tylko tych związanych z nerkami. Jednak, aby go skutecznie zmniejszać, istotne jest rozpoznanie choroby nerek i wdrożenie odpowiedniego leczenia. 

Zdiagnozowanie konkretnego schorzenia jest możliwe po objawach, które towarzyszą bólowi nerek. Poza tymi związanymi z układem moczowym, jak np. ból podczas oddawaniu moczu, często występują dolegliwości ogólnoustrojowe, w tym gorączka, nudności i ogólne osłabienie.  

Najczęściej w leczeniu wykorzystuje się antybiotyki, leki przeciwbólowe oraz różne leki ziołowe, które wykazują właściwości moczopędne i przeciwzapalne.