Medyczna marihuana a zaćma. Jak konopie wpływają na kataraktę?

Zaćma to zmętnienie soczewki oka, które najczęściej pojawia się wraz z wiekiem. Jednak na rozwój tego schorzenia mają wpływ również inne czynniki, takie jak np. urazy, czy choroby, które coraz częściej powodują, że na zaćmę zaczynają chorować coraz młodsi ludzie. Jedynym skutecznym sposobem leczenia zaćmy jest operacja. Jednak, czy medyczna marihuana może równie skutecznie poprawić widzenie? Okazuje się, że obecnie nie ma na to wystarczających dowodów. Sprawdź, jak terapia medyczną marihuaną wpływa na wzrok i które z jej właściwości można wykorzystać w leczeniu zaćmy.

Czym jest zaćma?

Zaćma (katarakta) to choroba oka, która dotyka soczewki w gałce ocznej i polega na stopniowym, częściowym lub całkowitym jej zmętnieniu, powodując zamglenie widzianego obrazu i utrudniając wykonywanie codziennych czynności, takich jak np. czytanie, czy prowadzenie samochodu. 

W normalnych warunkach soczewka jest przezroczysta, jednak około 40 roku życia krystaliczne białka w soczewce zaczynają się rozpadać na drobne grudki, co zaburza jej transparentność i prowadzi do problemów z widzeniem, niekorzystnie wpływając również na jakość i komfort życia pacjenta.

Zaćma a jaskra – czym się różnią? 

Zaćma i jaskra to choroby oczu, które często są mylone przez pacjentów. Jednak warto wiedzieć, że pomiędzy tymi schorzeniami istnieje wiele różnic. Zaćma powoduje zmętnienie soczewki oka, co utrudnia widzenie. Jaskra natomiast poprzez wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego prowadzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego, które powoduje powstanie martwych punktów w polu widzenia. 

Co więcej, leczenie jaskry i zaćmy odbywa się zupełnie innymi metodami. 

Przyczyny zaćmy

Istnieje wiele możliwych przyczyn rozwoju zaćmy, a wiele z nich zależy od jej rodzaju. Jej najczęstszą postacią jest zaćma starcza, która pojawia się w wyniku starzenia organizmu, kiedy to białka i włókna w soczewce zaczynają się rozkładać, co powoduje zmętnienie widzenia. Równie często przyczyną zaćmy jest uraz, który zmienia tkankę tworzącą soczewkę oka, w wyniku czego dochodzi do zamglenia widzenia. 

Do innych rodzajów zaćmy należy:

• zaćma jądrowa,
• zaćma wikłająca,
• zaćma wrodzona. 

Zaćma jądrowa

Zaćma jądrowa to rodzaj zaćmy, który wpływa na środek soczewki. Początkowo może powodować większą krótkowzroczność lub tymczasową poprawę widzenia podczas czytania, ale z czasem soczewka zaczyna stopniowo żółknąć, zaciemniając pole widzenia. 

Wraz z postępem zaćmy soczewka może nawet brązowieć, co może prowadzić do trudności w rozróżnianiu odcieni kolorów.

​​Zaćma wikłająca

Zaćma wikłająca pojawia się w wyniku stanu zapalnego przedniego, tylnego lub pośredniego odcinka błony naczyniowej oka, odwarstwienia się siatkówki lub jaskry. Może również rozwinąć się jako skutek nieleczonej cukrzycy, w której dochodzi do szkodliwego działania wolnych rodników tlenowych i obniżenia poziomu antyutleniaczy, co niekorzystnie wpływa na tkanki oka.

Zaćma wikłająca najczęściej objawia się nieostrym widzeniem, zamglonym widzeniem i zaburzoną oceną odległości.

Zaćma wrodzona

U niektórych pacjentów zaćma pojawia się podczas narodzin lub w wieku dziecięcym, co jest związane z genetyką, infekcją wewnątrzmaciczną lub urazem. Zaćma wrodzona może również być spowodowana pewnymi chorobami, takimi jak dystrofia miotoniczna, galaktozemia, nerwiakowłókniakowatość typu 2, czy różyczka.

Co istotne, ten rodzaj zaćmy nie zawsze wpływa na wzrok. Jeśli jednak zaburza widzenie, to zazwyczaj usuwa się ją tuż po wykryciu.

Objawy zaćmy

Pierwszym charakterystycznym objawem zaćmy jest znaczne pogorszenie widzenia, w tym obniżenie ostrości wzroku, które jest spowodowane zmętnieniem soczewki, a którego nie da się skorygować okularami korekcyjnymi. Następnie, w zależności od miejsca lokalizacji zmętnienia może pojawić się również zjawisko olśnienia przy patrzeniu na światło i odblaski, które spowodowane jest rozszczepieniem promieni świetlnych na zmętnieniach soczewki.

Dość częstym objawem zaćmy jest również widzenie “aureoli” wokół źródeł światła, trudności z widzeniem w nocy, blaknięcie lub zażółcenie kolorów i podwójne widzenie w jednym oku. W przypadku całkowitego zmętnienia soczewki, dochodzi natomiast do znacznego upośledzenia widzenia. 

Co ważne, zaćma nie boli. Nie powoduje również łzawienia, swędzenia i zaczerwienienia oka, dlatego często wykrywana jest dość późno. Niestety, nieleczona zaćma zwiększa ryzyko utraty wzroku.

Leczenie zaćmy

Na początku diagnozy wielu pacjentów zaczyna leczenie od wprowadzenia niewielkich zmian, które mają na celu poprawić widzenie. Wśród nich wymienia się m.in. używanie jaśniejszego światła w domu lub w pracy, noszenie okularów przeciwodblaskowych, czy używanie soczewek. 

Jednak prędzej czy później konieczna jest operacja, która obecnie stanowi jedyną skuteczną metodę leczenia zaćmy. Polega ona na rozdrobnieniu zmienionej chorobowo soczewki przy pomocy ultradźwięków, a następnie odessaniu jej z oka i umieszczeniu na jej miejscu nowej, sztucznej soczewki.  

Wielu pacjentów zwleka z podjęciem decyzji o operacyjnym usunięciu zaćmy, ponieważ boi się bólu, czy powikłań pooperacyjnych. Jednak wprowadzona w latach 70. XX wieku operacja wszczepiania sztucznych soczewek wewnątrzgałkowych, była i do tej pory jest niesamowitym przełomem w chirurgii okulistycznej.  

Operacja trwa tylko 30-45 minut i jest przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym. Pacjent jest w pełni przytomny i świadomy tego, co się wokół niego dzieje. Jednak nie czuje bólu, a jedynie widzi światło z mikroskopu operacyjnego. Zabieg jest w pełni bezpieczny, a pacjent może wrócić do domu już tego samego dnia. Szybkie gojenie się oka pozwala w ciągu kilku dni powrócić pacjentowi do wykonywania codziennych czynności. 

Jak konopie wpływają na wzrok?

Konopie indyjskie wpływają na organizm poprzez układ endokannabinoidowy (ECS), który składa się z endokannabinoidów, enzymów metabolicznych i receptorów. Receptory kannabinoidowe CB1 i CB2 rozsiane są po całym ciele i można je znaleźć m.in. w większości tkanek oka. 

Podczas przyjmowania marihuany, zawarte w niej kannabinoidy wpływają na te receptory i modulują ich działanie, co wywołuje różnego rodzaju efekty terapeutyczne, zmniejszając np. objawy jaskry (obniżenie ciśnienia śródgałkowego), usuwając wolne rodniki, czy chroniąc nerw wzrokowy przed uszkodzeniem.   

Medyczna marihuana w leczeniu zaćmy

Marihuana medyczna posiada wiele właściwości leczniczych, które lekarze coraz częściej wykorzystują w terapii różnych dolegliwości i chorób, m.in. anoreksji, depresji, fibromialgii, padaczki, stwardnienia rozsianego, czy zaburzeń lękowych. 

Medyczną marihuanę z powodzeniem stosuje się również w leczeniu jaskry, która obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe i chroni komórki nerwowe, co sprawia, że uszkodzenie nerwu wzrokowego nie postępuje.

Jednak w przypadku zaćmy, nie ma obecnie żadnych dowodów sugerujących, że marihuana medyczna i jej stosowanie pomaga w leczeniu tej choroby.

Marihuana lecznicza a czynniki zwiększające ryzyko zaćmy

Marihuana medyczna może jednak zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaćmy poprzez oddziaływanie na czynniki prowadzące do jej rozwoju, takie jak starzenie się organizmu, cukrzyca, czy długotrwałe stosowanie leków glikokortykosteroidowych.

Jedną z potencjalnych przyczyn zaćmy starczej jest wiek i związana z nim nadmierna ilość wolnych rodników, które uszkadzają soczewkę oka. Jednym ze sposobów ich zwalczania jest przyjmowanie przeciwutleniaczy, czyli związków, które pomagają zwalczać i usuwać z organizmu wolne rodniki. 

Najczęściej zaleca się dietę bogatą w świeże warzywa i owoce, które są bogatym źródłem tych substancji, ale warto robić więcej. Niektóre badania wykazały, że medyczna marihuana posiada właściwości przeciwutleniające, które mogą być pomocne w zwalczaniu wolnych rodników i co za tym idzie, zapobieganiu zaćmie. Sugeruje się również, że medyczna marihuana może pomóc pacjentom po operacji zaćmy w szybszej rekonwalescencji.

Konopie medyczne mogą również pomóc w ograniczeniu stosowania sterydów, czy regulacji poziomu glukozy we krwi, co może zmniejszyć ryzyko rozwoju zaćmy. 

CBD jako lekarstwo na zaćmę – czy to możliwe?

Podobnie jak w przypadku medycznej marihuany, nie ma naukowych dowodów na to, że CBD może pomóc w leczeniu zaćmy. Jednak według artykułu opublikowanego w czasopiśmie medycznym Frontiers in Pharmacology, pojawia się coraz więcej badań, które sprawdzają naturalne i homeopatyczne leki, mogące pomóc w przypadku zaćmy. Jednak nie wiadomo, czy którykolwiek z tych leków będzie zawierał kannabidiol CBD. 

Medyczna marihuana a zaćma – podsumowanie

Obecnie nie ma żadnych dowodów na to, że medyczna marihuana korzystnie wpływa na zaćmę i zmniejsza jej objawy. Jednak może działać zapobiegawczo, pomagając w usuwaniu wolnych rodników, czy ograniczając stosowanie glikokortykosteroidów. 

Być może przyszłe badania dotyczące zaćmy i wykorzystania w jej leczeniu kannabinoidów przyniosą inne rezultaty, ponieważ duży potencjał w tym schorzeniu może odgrywać kannabidiol CBD. 

Mimo to, jeśli chcesz skorzystać z właściwości medycznej marihuany w zaćmie, to porozmawiaj o tym z jednym ze specjalistów centrum medycznego Medicante.