Medyczna marihuana a stwardnienie rozsiane. Jak konopie wpływają na SM?

Stwardnienie rozsiane to przewlekła choroba układu nerwowego. Pojawiające się objawy negatywnie wpływają na jakość życia pacjenta i mogą doprowadzić do utraty sprawności. Leki stosowane w terapii SM pomagają łagodzić dolegliwości i spowolnić nieco postęp choroby, ale powodują również silne skutki uboczne.

Sprawdź, czy medyczna marihuana może pomóc w leczeniu stwardnienia rozsianego.

Przyczyny stwardnienia rozsianego

Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex, SM) to choroba, której dokładne przyczyny rozwoju nie są do końca poznane. Wiele mówi się o wpływie czynników genetycznych, środowiskowych, a także szerokości geograficznej, na rozwój choroby. Jednak narażenie na wymienione czynniki nie jest gwarancją zachorowania na stwardnienie rozsiane. 

Genetyka 

U osób, w których rodzinie znajduje się osoba ze zdiagnozowanym SM, istnieje 20-krotnie większe prawdopodobieństwo wystąpienia choroby. W szczególności dotyczy to bliskich krewnych tj. rodzeństwa, rodziców i dziadków. 

Położenie geograficzne

Liczba chorych na stwardnienie rozsiane jest zależna od szerokości geograficznej. Okazuje się, że najwięcej przypadków choroby diagnozuje się w północnej i środkowej Europie, południowej części Kanady oraz północnej i środkowej części Stanów Zjednoczonych. 

Środowisko 

Stwardnienie rozsiane diagnozuje się o wiele częściej u osób mieszkających w dużych miastach, narażonych na zanieczyszczenia powietrza i przewlekły stres. Nie bez znaczenia jest również prowadzony styl życia. Palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej czy zażywanie narkotyków, zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na SM. 

Wiek i płeć

Na stwardnienie rozsiane chorują ludzie młodzi między 20 a 50 rokiem życia. Pierwszy rzut choroby zależy głównie od typu SM i zwykle pojawia się w wieku 25-30 lat lub około 40-stki. 

Ponadto choroba dotyka częściej płci żeńskiej niż męskiej, co może wynikać z faktu, że kobiet w populacji jest nieco więcej i ulegają częstszym zakażeniom wirusowym z powodu predyspozycji genetycznych. 

Objawy stwardnienia rozsianego

Na początku rozwoju stwardnienia rozsianego pojawiają się dolegliwości, które pacjent może nie łączyć z tak poważną chorobą. Najczęściej są to napady przewlekłego zmęczenia i zapalenie nerwu wzrokowego.

Wraz z rozwojem choroby dolegliwości nasilają się, a także dochodzą nowe objawy z różnych stron układu nerwowego, które są związane z umiejscowieniem uszkodzonych komórek nerwowych. 

Inne objawy choroby to:

• zaburzenia czucia w kończynach (mrowienie, napady zimna/gorąca),
• zaburzenia wzroku (podwójne widzenie, oczopląs),
• zaburzenia równowagi,
• problemy z koordynacją ruchów (drżenie rąk, niekontrolowane ruchy kończyn),
• sztywność i skurcze mięśni,
• zaburzenia mowy,
• nietrzymanie moczu i/lub stolca,
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• złe samopoczucie,
• zaburzenia snu,
• zaburzenia seksualne. 

Stwardnienie rozsiane – leczenie

W terapii stwardnienia rozsianego wykorzystuje się leki immunomodulujące, których celem jest modyfikowanie przebiegu choroby oraz zmniejszenie ilości i nasilenia jej rzutów. Dodatkowo w momencie wystąpienia rzutu choroby i nasilenia objawów, podaje się leki steroidowe. 

W niektórych przypadkach stwardnienia rozsianego stosuje się również leki immunosupresyjne, które wzmacniają układ odpornościowy. Niestety w miarę postępu choroby, układ odpornościowy może uszkadzać części mózgu i rdzenia kręgowego, które odpowiadają m.in. za kontrolę pęcherza. Podanie tego rodzaju leków może zatrzymać ten proces.

Alternatywne metody leczenia SM

W leczeniu SM pacjenci wykorzystują również inne metody leczenia, mające na celu zmniejszenie dolegliwości i poprawę komfortu życia. Wśród nich najczęściej wymienia się akupunkturę, ziołolecznictwo, dietę bogatą w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, refleksologię czy jogę.

Jak konopie wpływają na leczenie stwardnienia rozsianego

Działanie lecznicze konopi opiera się głównie na dwóch kannabinoidach – THC i CBD, które wywołują efekt leczniczy poprzez wpływ na układ endokannabinoidowy. 

Układ endokannabinoidowy  

Układ endokannabinoidowy (ECS) to jeden z podstawowych układów fizjologicznych człowieka. Składa się z endokannabinoidów, enzymów i receptorów (CB1 i CB2), które są rozsiane po całym organizmie, m.in. w układzie nerwowym.

Kannabinoidy zawarte w konopiach indyjskich dzięki podobnej budowie do wewnętrznie wytwarzanych w organizmie endokannabinoidów, mogą modulować i aktywować receptory, wywołując efekt leczniczy. 

ECS a stwardnienie rozsiane

Naukowcy uważają, że rozwój stwardnienia rozsianego może być związany z nierównowagą układu endokannabinoidowego, co sprawia, że konopie indyjskie mogą pomóc w przywróceniu homeostazy organizmu i zmniejszyć objawy choroby.  

Marihuana medyczna w leczeniu stwardnienia rozsianego

Medyczna marihuana ma udowodnione naukowo działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwdrgawkowe i zmniejszające spastyczność mięśni. Dzięki tak obszernemu działaniu, posiada zdolność zmniejszania objawów stwardnienia rozsianego i poprawia jakość życia pacjentów. 

Kannabinoidy i terpeny w SM

Marihuana lecznicza zawiera nie tylko kannabinoidy, ale również terpeny, które wykazują liczne właściwości zdrowotne. Wstępne badania wykazały, że w SM zastosowanie mają mircen, linalol, limonen, i humulen. 

Terpeny pomagają zmniejszać ból neuropatyczny, spastyczność mięśni, a także ułatwiają zasypianie i korzystnie wpływają na jakość snu. Ponadto występując razem z THC i CBD, wzmacniają swoje wzajemne działanie, co zwiększa ich lecznicze właściwości. 

Marihuana a SM – badania

Badanie przeprowadzone na grupie chorych na SM wykazało, że podanie marihuany:

• zmniejszyło ból u 70% pacjentów,
• pomogło w problemach ze snem ponad połowie badanych,
• zredukowało spastyczność mięśni u 49% osób.  

Kolejne badania wykazały podobne rezultaty. Zastosowanie medycznej marihuany w leczeniu SM spowodowało znaczące zmniejszenie bólu i miało pozytywny wpływ na samopoczucie w porównaniu z placebo. 

Co więcej, pacjenci doświadczyli dwukrotnie większej ulgi w zmniejszeniu napięcia mięśni i byli w stanie ograniczyć stosowanie silnych leków przeciwbólowych. Zmniejszyło się również przyjmowanie leków przeciwlękowych i nasennych. 

Leki na bazie medycznej marihuany stosowane w SM

W Polsce lekiem zawierającym medyczną marihuanę i stosowanym w SM jest Sativex. To preparat podawany w umiarkowanym lub ciężkim nasileniu spastyczności mięśni.

Działanie medycznej marihuany w tym preparacie polega na oddziaływaniu na receptory CB1 i CB2, które wpływają na poprawę funkcjonowania neuroprzekaźników, zmniejszając objawy sztywności mięśni.  

Najlepsze szczepy marihuany na stwardnienie rozsiane

Medyczna marihuana posiada wiele odmian, a każda z nich charakteryzuje się nieco innymi właściwościami. W leczeniu stwardnienia rozsianego zaleca się konopie, w których stosunek THC do CBD jest zrównoważony, czyli wynosi około 1:1 lub odmiany zawierające wysoką zawartość CBD i niską THC.

Medyczna marihuana a stwardnienie rozsiane – podsumowanie

Stwardnienie rozsiane uznaje się za chorobę nieuleczalną, a terapia polega głównie na zmniejszaniu objawów i zatrzymywaniu postępu choroby. Stosowanie konopi indyjskich jako uzupełnienie podstawowego leczenia przynosi dobre rezultaty zarówno w zmniejszaniu spastyczności mięśni, jak i łagodzeniu dolegliwości bólowych, poprawie samopoczucia czy bezsenności.  

U pacjentów cierpiących na stwardnienie rozsiane zaleca się stosować szczepy zawierające podobną zawartość THC i CBD lub nieco wyższy stosunek CBD do THC. Dzięki temu, poprawie ulega większość objawów towarzyszących stwardnieniu rozsianemu. 

Jednak potrzebne są dalsze badania dotyczące stwardnienia rozsianego i medycznej marihuany, aby jeszcze skuteczniej leczyć pacjentów chorych na SM.