Medyczna marihuana a zespół Aspergera. Jak konopie pomagają pacjentom ze spektrum autyzmu

Zespół Aspergera charakteryzuje się trudnościami w wypełnianiu funkcji społecznych i motorycznych. Uważa się, że jego podłoże może mieć związek z nieprawidłowym poziomem endokannabinoidów w organizmie.

Czy marihuana może pomóc pacjentom z zespołem Aspergera? Sprawdź, co na ten temat mówią badania. 

Przyczyny zespołu Aspergera

Zespół Aspergera to łagodna odmiana autyzmu (autism spectrum disorder) polegająca na problemach w kontaktach międzyludzkich i trudnościach w przystosowaniu do obowiązujących norm społecznych przy jednoczesnym prawidłowym rozwoju umysłowym i poznawczym. 

Dokładna przyczyna tego zaburzenia nie została jak dotąd poznana, ale większość naukowców wiąże wystąpienie zespołu Aspergera z uwarunkowaniami genetycznymi, a dokładnie z mutacjami genetycznymi chromosomów 3, 4, 7 lub 11.

Do innych przyczyn zespołu Aspergera zalicza się:

• komplikacje podczas porodu,
• przenoszenie ciąży,
• przedwczesny poród,
• choroby przebyte przez matkę w czasie ciąży (np. różyczka, ospa wietrzna, celiakia, toksoplazmoza),
• zatrucie metalami ciężkimi,
• uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, 
• wiek ojca powyżej 40 roku życia. 

W wielu przypadkach tego zaburzenia stwierdza się występowanie kilku czynników jednocześnie. 

Objawy Aspergera

Objawy zespołu Aspergera zauważa się zwykle w wieku przedszkolnym, ponieważ dziecko nie potrafi przystosować się do życia w grupie i wyróżnia się na tle rówieśników m.in. niechęcią do nawiązywania kontaktów międzyludzkich oraz brakiem umiejętności pracy w grupie (deficyty interakcji społecznych). 

Wśród innych symptomów zespołu Aspergera u dzieci wyróżnia się m.in.:

• nieumiejętność wyrażania uczuć,
• trudności z tworzeniem więzi emocjonalnych,
• problemy z nawiązywaniem przyjaźni,
• kłopoty w porozumiewaniu się i przekazywaniu myśli,
• brak kontaktu wzrokowego,
• znikoma mimika twarzy,
• nadwrażliwość na dźwięki, światło i temperaturę,
• powtarzalność zachowań.

Symptomy zespołu Aspergera u nastolatków

Nie zawsze udaje się rozpoznać objawy autyzmu u dzieci. Brak podjęcia terapii i pracy nad zrozumieniem zachowania może pogłębiać symptomy, a nawet prowadzić do obniżenia nastroju, pojawienia się stanów lękowych i depresji. 

Nastolatki z zespołem Aspergera zwykle nie mają potrzeby spędzania wspólnego czasu z rówieśnikami, co jest spowodowane m.in. trudnościami z nawiązywaniem kontaktów. Są nieśmiałe, brak im pewności siebie i mogą wydawać się niedojrzałe jak na swój wiek. 

Dodatkowo mają problemy z właściwym odczytywaniem zachowań i intencji innych osób, rozumieniem żartów czy metafor. Często posługują się bardzo formalnym językiem, nadużywają pewnych słów i nie lubią wychodzić poza określony schemat. 

Leczenie zespołu Aspergera

Leczenie autyzmu, w tym zespołu Aspergera, dobierane jest indywidualnie w zależności od występowania objawów. Jednak podstawą jest terapia, który uczy funkcjonowania w społeczeństwie. 

W łagodzeniu objawów spektrum autyzmu najlepiej sprawdza się nurt poznawczo-behawioralny, który poprzez zmianę błędnych przekonań o sobie, innych czy świecie może wpłynąć na zachowanie i samopoczucie pacjenta. Innym, równie często wykorzystywanym nurtem jest nurt poznawczy. 

Pomocne bywają również zajęcia z integracji sensorycznej i trening umiejętności społecznych, które korzystnie wpływają na codzienne funkcjonowanie. 

Farmakoterapia

W zespole Aspergera bardzo rzadko stosuje się farmakoterapię. W przypadku objawów, takich jak agresja, stany lękowe, napady paniki, depresja czy ataki szału, stosuje się leki przeciwpsychotyczne, przeciwdepresyjne i uspokajające. 

Jak konopie wpływają na zespół Aspergera?

Konopie indyjskie i konopie siewne zawierają kannabinoidy, takie jak THC i CBD, które wpływają na organizm poprzez układ endokannabinoidowy znajdujący się w ciele każdego człowieka. 

System ten odpowiada za utrzymywanie wewnętrznej równowagi oraz udział w większości funkcji i procesów, m.in. apetycie, bólu, metabolizmie, nastroju, uczeniu się, pamięci czy śnie. 

Układ endokannabinoidowy składa się z trzech elementów:

• endokannabinoidów,
• enzymów metabolicznych,
• receptorów kannabinoidowych CB1 i CB2. 

Kannabinoidy dzięki podobnej budowie do endokannabinoidów, które są wytwarzane wewnątrz organizmu, mogą wpływać na receptory i powodować działanie lecznicze, przywracają homeostazę organizmu. 

Medyczna marihuana w leczeniu zespołu Aspergera

Medyczna marihuana wykazuje wiele właściwości leczniczych potwierdzonych w badaniach, które z powodzeniem wykorzystuje się w różnego rodzaju dolegliwościach i chorobach. Okazuje się, że terapia marihuaną może również pomóc w niektórych objawach zespołu Aspergera. 

Dotychczas przeprowadzone badania obejmują autyzm bez wyodrębnienia jego odmian, takich jak zespół Aspergera. Jednak wiele dolegliwości pokrywa się ze sobą, a naukowcy uważają że podłoże choroby może być związane z niedoborem endokannabinoidów oraz dysfunkcją receptorów CB1 i CB2. 

CBD a objawy autyzmu

CBD to jeden z głównych kannabinoidów, który nie wywiera działania psychoaktywnego w porównaniu do THC. Jest on więc wykorzystywany u dzieci z autyzmem w przypadku opornych na leczenie problemów behawioralnych. 

W jednym z badań przeprowadzonych w 2018 roku wzięło udział 66 dzieci z autyzmem, którym podawano doustnie medyczną marihuanę zawierającą CBD i THC w stosunku 20:1. 

Wyniki wykazały, że konopie zmniejszyły lęk i wybuchy agresji związane z problemami behawioralnymi. 

Ponadto poprawiły komunikację i zredukowały stres u ponad ⅓ badanych. Warto również wspomnieć, że działania niepożądane po marihuanie były łagodne, wystąpiły u 14% dzieci i obejmowały głównie zaburzenia snu, drażliwość i utratę apetytu.  

Marihuana a leczenie autyzmu

W laboratorium Raphaela Mechoulama w Izraelu w latach 2015-2017 zostało przeprowadzone badanie na 188 pacjentach z autyzmem. Otrzymywali oni marihuanę medyczną zawierającą 30% CBD i 1,5% THC. Taki profil kannabinoidowy ma m.in. działanie przeciwlękowe i przeciwdrgawkowe, a także jest dobrze tolerowany i bezpieczny, szczególnie u dzieci. 

Po 6 miesiącach terapii medyczną marihuaną ponad 30% badanych zgłosiło znaczną poprawę objawów, 53,7% umiarkowaną, a 6,4% niewielką. Co więcej, korzyści odnotowano również w wykonywaniu codziennych czynności, co przełożyło się na jakość życia pacjentów. 

Dodatkowo u badanych cierpiących na padaczkę zmniejszyła się częstotliwość napadów padaczkowych.

Kiedy podawać medyczną marihuanę?

Pomimo pozytywnych wyników badań i łagodnych działań niepożądanych, należy ostrożnie podchodzić do podawania marihuany medycznej w leczeniu autyzmu, szczególnie w przypadku dzieci. 

Tylko doświadczony lekarz zajmujący się leczeniem medyczną marihuaną może prowadzić pacjentów z autyzmem. 

Medyczna marihuana a zespół Aspergera – podsumowanie

Medyczna marihuana pomaga dzieciom i dorosłym z zespołem Aspergera w zmniejszaniu objawów tego zaburzenia. Najbardziej skuteczne są szczepy zawierające wysokie stężenia CBD i niskie THC.

Jednak zaleca się szczególną ostrożność w przypadku wprowadzania medycznej marihuany u dzieci m.in. ze względu na fakt, że większość badań była przeprowadzana krótkotrwale. To sprawia, że potrzeba dalszych badań, które będą również rozbudowane o różne odmiany autyzmu, w tym zespół Aspergera.

Obecnie prowadzone jest badanie z użyciem oczyszczonego leku CBD u dzieci i młodzieży z autyzmem. Być może to badanie rozwieje wszelkie wątpliwości.