Medyczna marihuana a fobie społeczne. Jak konopie wpływają na relacje społeczne u osób doświadczających lęku?

Fobia społeczna to zaburzenie, które polega na odczuwaniu lęku w kontaktach z innymi ludźmi. Jest ono spowodowane obawą przed byciem osądzonym lub ocenionym, co często prowadzi do izolacji. Czy w takiej sytuacji może pomóc medyczna marihuana? Okazuje się, że tak, ale wszystko zależy od stężenia kannabinoidów. Przeczytaj artykuł i sprawdź, jak medyczna marihuana może zmniejszyć objawy fobii społecznej.   

Fobia społeczna – co to jest?

Fobia społeczna, nazywana również nerwicą społeczną, socjofobią lub zespołem lęku społecznego, to rodzaj zaburzeń lękowych, w których człowiek odczuwa silny lęk w kontaktach z innymi ludźmi z obawy przed byciem ocenionym, odrzuconym, czy wyśmianym.

Odczuwanie lęku społecznego może prowadzić do obniżenia nastroju, depresji, napadów paniki i pogorszenia ogólnego stanu zdrowia. Może również wycofywać daną osobę z życia towarzyskiego, zawodowego lub szkolnego. 

Warto jak najszybciej podjąć leczenie, ponieważ objawy fobii społecznej nie mijają samoistnie i mogą być źródłem wielu cierpień oraz frustracji.

Przyczyny fobii społecznych

Istnieje wiele czynników, które wpływają na powstawanie fobii społecznej, ale najczęściej obserwuje się współwystępowanie kilku z nich, w tym czynników genetycznych, neurobiologicznych i środowiskowych. Jednak u każdej osoby podłoże choroby może być inne. 

Genetyka

Zdecydowanie częściej diagnozuje się fobię społeczną u osób, których bliscy w pierwszym stopniu pokrewieństwa chorowali na tego rodzaju zaburzenie w porównaniu do osób, w których rodzinach nie występowała nerwica społeczna. 

Czynniki neurobiologiczne

Istnieje związek fobii społecznej ze zmianami funkcjonowania układu dopaminergicznego mózgu, który odpowiada m.in. za emocje i adaptację do sytuacji stresowych, oraz układu serotoninergicznego. Serotonina nazywana jest hormonem szczęścia, a zaburzenia w jej syntezie stanowią jeden z mechanizmów rozwoju depresji, schizofrenii i zaburzeń lękowych. 

Środowisko

Na fobię społeczną może wpływać wychowanie, co jest związane np. ze stawianiem nadmiernych wymagań lub nadopiekuńczością rodziców. Na rozwój zaburzenia może również oddziaływać doświadczanie przemocy, publiczne wyśmianie w przeszłości (np. w szkole) lub ciągła krytyka zarówno ze strony bliskich, jak i obcych. 

Objawy fobii społecznej

Pierwsze objawy lękowe związane z fobią społeczną występują w okresie dojrzewania i nieleczone mogą prowadzić do poważnych zaburzeń w dorosłym życiu, które znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie.

U niektórych osób, współwystępują również inne, uogólnione zaburzenia lękowe, czy depresja, a także zwiększa się ryzyko uzależnienia, np. od alkoholu, który “pomaga” radzić sobie z nieprzyjemnymi objawami i dodaje odwagi w sytuacjach społecznych. Jednak takie działanie jest nieskuteczne na dłuższą metę i tylko nasila problem. 

Najczęstsze objawy fobii społecznej to:  

• silny lęk związany z obawą przed ośmieszeniem się lub poniżeniem w różnych sytuacjach (np. podjęcie rozmowy z nieznajomym, wystąpienie publiczne);
• strach przed podjęciem najprostszych działań z obawy przed oceną przez innych ludzi;
• martwienie się o coś, co może się wydarzyć i zawstydzić lub skompromitować;
• obawa przed powtórzeniem się napadu lęku w konkretnej sytuacji;
• opór przed aktywnościami społecznymi (spotkania grupowe, imprezy);
• izolowanie się od innych;
• niska samoocena;
• unikanie kontaktu wzrokowego.

Dodatkowo, fobii społecznej często towarzyszą objawy somatyczne, takie jak czerwienienie się na twarzy, drżenie rąk, duszność, hiperwentylacja, kołatanie serca, nadmierna potliwość, nudności, pocenie się, uczucie braku tchu i uczucie ucisku w klatce piersiowej. Osoby cierpiące na fobię społeczną są zwykle przekonane, że wymienione objawy są dla wszystkich widoczne i kompromitujące.  

Leczenie fobii społecznej

Zaburzenia lękowe, w tym fobie społeczną, można leczyć na różne sposoby. Jednak najczęściej wykorzystuje się psychoterapię lub połączenie terapii z lekami, co według wielu badań jest najbardziej skuteczne, ale nie zawsze konieczne i zasadne. 

Warto również zdawać sobie sprawę, że leczenie zaburzeń lękowych polegających na odczuwaniu silnego lęku w kontaktach z innymi ludźmi, może być utrudnione przez fakt, że większość osób ich doświadczających nie szuka pomocy, żyjąc w mylnym przekonaniu, że tak po prostu mają i nie da się z tym nic zrobić.  

Farmakoterapia

W leczeniu zaburzeń lękowych, w tym fobii społecznej, najczęściej wykorzystuje się leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI lub SNRI – selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny. W niektórych przypadkach, uzupełniająco włącza się również benzodiazepiny, które stosowane są krótko i z przerwami ze względu na zjawisko tolerancji i ryzyko uzależnienia. 

Psychoterapia 

Z zaburzeniami lękowymi najlepiej radzi sobie terapia poznawczo-behawioralna, dzięki której pacjent poznaje techniki radzenia sobie z lękiem i zmienia swoje schematy myślenia związane z określonymi sytuacjami społecznymi, co pomaga w budowaniu większej pewności siebie w kontaktach z innymi ludźmi. 

Terapeuci zazwyczaj wykorzystują różne techniki, aby poprawić stan pacjenta. Na przykład, dość często stosowana jest desensytyzacja, czyli przełamywanie lęku poprzez stopniowe, zaplanowane narażanie się na niego.

Zmniejszenie zachowań lękowych w relacjach z innymi ludźmi można również osiągnąć dzięki terapii za pomocą medycznej marihuany. Jednak nie u każdego. 

Jak konopie wpływają na fobie społeczne?

Konopie wpływają na organizm poprzez układ endokannabinoidowy (ECS), który odpowiada za utrzymywanie wewnętrznej równowagi i bierze udział w większości procesów oraz reakcji zachodzących w ciele, takich jak np. apetyt, ból, funkcje rozrodcze, odporność, przemiana materii, czy sen. 

Układ ECS składa się z:

• endokannabinoidów,
• enzymów metabolicznych,
• receptorów kannabinoidowych CB1 i CB2.

Zawarte w konopiach kannabinoidy, dzięki podobnej budowie do wewnętrznie produkowanych endokannabinoidów, wpływają na receptory i modulują ich działanie, co wywołuje różnego rodzaju efekty zdrowotne. 

W zaburzeniach lękowych, również tych związanych z sytuacjami społecznymi, istotne znaczenie odgrywają receptory kannabinoidowe CB1, których duże skupiska znajdują się w mózgu i układzie nerwowym. Ich aktywacja pozytywnie wpływa na neuroprzekaźniki, co w efekcie zmniejsza lęk i uspokaja organizm. 

Używanie konopi może zatem zmniejszać atak paniki, silny strach i zamartwianie się, co poprawia samopoczucie i ułatwia radzenie sobie w kontaktach z innymi ludźmi oraz w różnych sytuacjach stresowych. 

Medyczna marihuana w leczeniu fobii społecznych

Marihuana medyczna to susz otrzymywany z konopi (Cannabis Sativa L.), dzięki któremu udaje się zmniejszyć objawy wielu różnych chorób, takich jak np. borelioza, fibromialgia, padaczka, reumatoidalne zapalenie stawów, czy stwardnienie rozsiane. 

Okazuje się, że terapia konopna jest również skuteczna w zaburzeniach lękowych i może pomóc pacjentom unikającym sytuacji społecznych poprawić codzienne funkcjonowanie. Jednak takie efekty zależą od profilu kannabinoidowego marihuany. 

Terapia medyczną marihuaną a fobie społeczne – badania

Stosowanie marihuany jest popularne wśród osób cierpiących na fobię społeczną ze względu na skuteczne łagodzenie objawów (zmniejsza się poziom lęku) i zwiększenie interakcji z innymi ludźmi. 

Ma to związek z właściwościami jednego z dwóch kannabinoidów występujących w największych ilościach w marihuanie, mianowicie CBD. Działanie CBD zmniejsza stany lękowe, łagodzi stres i odpręża organizm, co zostało udowodnione w wielu badaniach naukowych. 

Na przykład, jedno z takich badań zostało opublikowane w 2011 roku w czasopiśmie Neuropsychopharmacology i dotyczyło działania kannabidiolu na niepokój wywołany wystąpieniami w miejscach publicznych u osób z fobią społeczną. Wyniki wykazały, że CBD znacznie zmniejsza lęk i zaburzenia funkcji poznawczych w porównaniu z grupą kontrolną, która stosowała placebo. 

Jednak niektóre badania podają odwrotne wnioski, ponieważ u części osób wykazano nasilenie objawów, w tym lęku, strachu i częstsze pojawianie się ataku paniki. Jest to związane ze stężeniem THC i CBD w marihuanie. 

Naukowcy sugerują, że podanie CBD redukuje lęk i przynosi efekt uspokajający, nawet w połączeniu z psychoaktywnym THC, ale kiedy występuje on w niskich stężeniach. Wysokie dawki tetrahydrokannabinolu nasilają natomiast objawy lęku społecznego. 

Medyczna marihuana a fobie społeczne – podsumowanie

Lęk społeczny może być leczony za pomocą medycznej marihuany, ale dwa główne kannabinoidy powinny posiadać odpowiednie stężenie. Okazuje się, że w przypadku lęku i strachu o różnej etiologii, lepiej sprawdzają się wysokie stężenia CBD niż THC. 

W związku z tym, pacjenci chcący spróbować tej metody terapii w łagodzeniu objawów nerwicy społecznej powinni być pod stałą opieką lekarza zajmującego się tego rodzaju leczeniem, który dobierze odpowiednią odmianę marihuany i będzie kontrolował postęp terapii.