Medyczna marihuana w leczeniu nowotworów. Jak konopie oddziaływują na komórki rakowe

Nowotwory zalicza się do najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie. Jest to spowodowane zbyt późnym wykryciem choroby oraz brakiem skutecznych leków. W leczeniu raka wykorzystuje się m.in. chemio- i radioterapię, metody, które niszczą komórki rakowe, ale powodują również silne działania niepożądane. Alternatywną metodą leczenia jest terapia konopna. Czy leczniczą marihuaną można wyleczyć raka?

Czym jest nowotwór?

Nowotwór to rodzaj nieprawidłowej tkanki, która powstaje w wyniku akumulacji uszkodzeń materiału genetycznego w komórkach. Do powstania choroby może dojść w każdym wieku. Ogromny wpływ na rozwój choroby ma ekspozycja organizmu na czynniki, które mogą doprowadzić do mutacji w komórkach.

Wyróżnia się:

• nowotwór niezłośliwy (łagodny),
• nowotwór złośliwy (rak).

Właściwości medycznej marihuany

Za lecznicze działanie medycznej marihuany odpowiadają zawarte w konopiach kannabinoidy, takie jak THC i CBD. Dzięki podobnej budowie do wewnętrznie wytwarzanych endokannabinoidów, mogą one wpływać na organizm poprzez układ endokannabinoidowy. 

Układ endokannabinoidowy (ECS) to jeden z podstawowych układów fizjologicznych człowieka. Bierze udział we wszystkich procesach zachodzących w organizmie i odpowiada za utrzymywanie jego równowagi, tzw. homeostazy. 

Jednym z najważniejszych elementów systemu endokannabinoidowego są receptory, które rozmieszczone są po całym ciele człowieka. Ich aktywacja za pomocą THC i CBD, wykazuje szereg korzyści zdrowotnych na organizm.

Na przykład receptory kannabinoidowe znajdujące się w mózgu, dzięki oddziaływaniu konopi indyjskich, mogą zmniejszać objawy chemio- i radioterapii w postaci nudności i wymiotów. 

Jak medyczna marihuana wpływa na leczenie nowotworów?

Leczenie medyczną marihuaną jest coraz częściej wykorzystywane w terapii wielu chorób, w tym nowotworów. Terapia konopna pomaga zmniejszać dolegliwości związane z chorobą oraz poprawiać ogólny komfort życia pacjentów. 

Konopie medyczne mogą pomóc w uśmierzaniu dolegliwości związanych z nowotworem, takich jak:

• przewlekły ból,
• mdłości,
• wymioty,
• zmniejszenie apetytu,
• złe samopoczucie,
• stany depresyjne.

Ból

U pacjentów onkologicznych częstym objawem jest ból, którego nie udaje się kontrolować za pomocą leków przeciwbólowych. Ból może być spowodowany guzem i powodowanym przez niego uciskiem na inne tkanki, lub leczeniem (chemioterapia, operacja).

Stosując medyczną marihuanę udaje się uśmierzyć ból pacjentom i poprawić ich funkcjonowanie. W jednym z badań przeprowadzonych w 2010 roku wykazano, że u pacjentów chorujących na nowotwór złośliwy, którzy cierpieli z powodu przewlekłego bólu, podawanie THC i CBD znacznie obniżyło dolegliwości bólowe. 

Neuropatie

Chorobie nowotworowej często towarzyszą uszkodzenia nerwów, które mogą być spowodowane przez chemio- i radioterapię, zabiegi chirurgiczne lub uciskający guz. Neuropatia może objawiać się w postaci przewlekłego bólu, kłucia, pieczenia, zaburzeń równowagi, trudności z podnoszeniem przedmiotów i ogólnego osłabienia.

Stosowanie medycznej marihuany korzystnie wpływa na cały układ nerwowy. Konopie m.in. wspomagają tworzenie nowych komórek nerwowych oraz usprawniają przekazywanie informacji między nimi. Takie działanie zmniejsza ból neuropatyczny i pomaga w regeneracji układu nerwowego, co zostało potwierdzone w jednym z badań z 2013 roku.

W badaniu, pacjentom cierpiącym z powodu bólu neuropatycznego podawano dawkę marihuany medycznej lub placebo. Następnie przeprowadzono dokładne badania, w których wykazano wyraźne zmniejszenie dolegliwości bólowych u osób przyjmujących marihuanę, w porównaniu do pacjentów stosujących placebo. Dodatkowo stwierdzono, brak występowania działań niepożądanych. 

Mdłości

Medyczna marihuana pomaga również w łagodzeniu nudności spowodowanych chemioterapią. Chemioterapia niszczy komórki nowotworowe, ale jednocześnie powoduje silne działania niepożądane, w tym nudności i wymioty.

Badania wskazują, że stosowanie medycznej marihuany powoduje podobne działanie do leków przeciwwymiotnych i hamuje receptory 5-HT3 odpowiedzialne za nudności. Dzięki temu, konopie medyczne są skuteczne w zmniejszaniu nudności i wymiotów związanych z chemioterapią. 

Wyniszczenie organizmu

Medyczna marihuana pomaga również w przypadku wyniszczenia organizmu (tzw. kacheksji nowotworowej), do którego dochodzi na skutek prowadzonych terapii. Wyniszczenie objawia się m.in. skrajną utratą masy ciała, obniżeniem masy mięśniowej, uczuciem wyczerpania, czy niskim wskaźnikiem beztłuszczowej masy ciała.

W przypadku kacheksji, zastosowanie medycznej marihuany pomaga przywrócić apetyt i 

poprawić samopoczucie. Badanie opublikowanie w Journal of Cancer wykazało, że podanie konopi leczniczych w przebiegu choroby nowotworowej pomaga przywrócić pacjentom apetyt i korzystnie wpływa na odczucia związane ze spożywaniem pokarmów. 

Co więcej, dzięki medycznej marihuanie pacjenci zgłaszali również poprawę jakości życia, która została obniżona chorobą nowotworową. . 

W jakich nowotworach stosuje się leczenie medyczną marihuaną?

O leczeniu medyczną marihuaną decyduje zawsze lekarz, który zajmuje się prowadzeniem terapii konopnej. Medyczna marihuana wspomaga leczenie onkologiczne na wielu etapach, łagodząc objawy nowotworu oraz powikłania związane z terapią. 

Marihuana lecznicza może być stosowania m.in. w:

• nowotworach układu nerwowego,
• nowotworach mózgu (glejak wielopostaciowy),
• nowotworach układu rozrodczego męskiego i żeńskiego,
• nowotworach układu pokarmowego (rak jelita grubego),
• nowotworach układu chłonnego.

Czy konopie mogą spowolnić rozwój komórek nowotworowych?

Niektóre z badań sugerują, że medyczna marihuana może spowalniać rozwój komórek nowotworowych ze względu na właściwości cytotoksyczne. Jest to możliwe dzięki aktywacji układu endokannabinoidowego, który może nawet doprowadzić do śmierci komórek nowotworowych np. w przypadku nowotworu mózgu.

Czy medyczna marihuana zabija komórki rakowe?

Pacjenci często pytają czy marihuana leczy raka. Istnieją badania, które sugerują, że stosowanie konopi leczniczych może zmniejszać ilość komórek rakowych, ale potrzeba większej ilości badań, aby potwierdzić te doniesienia.

Niektóre badania naukowe wykazały, że THC i CBD posiadają zdolność stymulacji szlaku odpowiadającego za śmierć komórek, które nie działają prawidłowo (np. komórek raka), co może zapobiegać rozmnażaniu się nowotworu. 

Ponadto medyczna marihuana poprzez stymulację układu endokannabinoidowego może zatrzymywać wzrost komórek nowotworowych G1 związanych z rakiem wysokozróżnicowanym. Takie działanie oszczędza zdrowe komórki i zapobiega dalszemu rozwojowi komórek nowotworowych. Co więcej, zmniejsza liczbę produkowanych przez nie toksyn.

Medyczna marihuana a nowotwory – podsumowanie

Medyczna marihuana może być wykorzystywana w terapii przeciwnowotworowej, w celu zmniejszania objawów choroby i powikłań związanych z leczeniem. Chociaż nie należy do podstawowych metod leczenia raka, jej stosowanie w niektórych przypadkach może przynieść wyraźną ulgę i poprawę jakości życia wielu pacjentów.

Źródła:

1. Dhanapal, R., Saraswathi, T., & Rajkumar, G. (2011). Cancer cachexia. Journal of Oral and Maxillofacial Pathology, 15(3), 257. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3227249/
2. Johnson, J. R., Burnell-Nugent, M., Lossignol, D., Ganae-Motan, E. D., Potts, R., & Fallon, M. T. (2010). Multicenter, double-blind, randomized, placebo-controlled, parallel-group study of the efficacy, safety, and tolerability of THC:CBD extract and THC extract in patients with intractable cancer-related pain. Journal of pain and symptom management, 39(2), 167–179. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19896326/
3. Kleckner, A. S., Kleckner, I. R., Kamen, C. S., Tejani, M. A., Janelsins, M. C., Morrow, G. R., & Peppone, L. J. (2019). Opportunities for cannabis in supportive care in cancer. Therapeutic Advances in Medical Oncology, 11, 175883591986636. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1758835919866362
4. Swartzberg, Lee. (2020). Chemotherapy-Induced Nausea and Vomiting. CancerCare. https://www.cancercare.org/publications/7-chemotherapy-induced_nausea_and_vomiting